Ads by Google Ads by Google

To’atele isi fai va’a fagota alia ua sauni e lagolago

E to’atele isi aufai va’a fagota alia e le o i lalo o le Asosi a le faifaiva va’a alia a le atunu’u, ua latou fa’aalia lo latou sauni e lagolago so o se taumafaiga a le Asosi a le aufai fai va’a fagota alia, ina ia fa’atumau pea le mamao e 50 maila o ogasami e tatau ona fagotaina e le aufai fai va’a fagota alia i Amerika Samoa.

 

E le gata i lea, ae ua latou taua fo’i le tatau lea ona tutu fa’atasi le aufai faiva va’a fagota alia ma le malo, e finau i le Fono Fa’afoe o Faiga Faiva a le Pasefika, ina ia fa’asa ona fagogota vaa fagota tetele (longliners) i totonu o le 50 maila o lo o fa’agota ai na o alia, ma ia unaia fo’i va’a fagota uma o lo o i ai laisene e fagogota ai i Amerika Samoa, ina ia la’u a latou i’a e fa’atau i kamupani i’a a le atunu’u, nai lo le la’u e fa’atau i isi maketi o lo o fa’alagolago tasi i ai le aufai va’a fagota alia e maua mai ai a latou tupe.

 

“E ui e le o lesitalaina la’u va’a fagota alia i lalo o le Asosi a le aufai va’a fagota Alia, ae o lo o matou galulue fa’atasi pea ma isi fai va’a fagota alia e la’u a matou i’a e fa’atau i kamupani i’a, ona o le fa’anaunauga lava e tasi, e le gata e maua ai sina tupe mo matou, ae fesoasoani ai fo’i i le tautua a le kamupani i’a”, o le saunoaga lea a le susuga a Valoaga Tonumaipe’a, o se tasi o tamali’i fai va’a fagota alia i le atunu’u.

 

Na malaga fa’atasi mai Valoaga ma isi fai va’a fagota alia e to’alua, le susuga ia Peni Punivalu ma Alei’a Onosa’i, e fa’ailoa lo latou lagolagoina o fuafuaga uma a le Asosi a le aufai va’a fagota alia o lo o faia, e talosagaina ai se fesoasoani a le malo ma le Fono mo i latou.

 

“E tasi lava le mafua’aga na ala ai ona fa’ataga va’a fagota tetele e fagogota i ogasami o Amerika Samoa, o le la’uina mai lea o a latou i’a e fa’atau i kamupani i’a a le atunu’u, ou te lagona o se tulaga lea e tatau pea i le Fono ona faamalosia ina ia mautinoa, e le o mumulu ese atu lea talitonuga mai le malo, e fa’alagolago kamupani i’a i va’a fagota a Amerika Samoa”, o le saunoaga lea a Onosa’i.

 

I le iloiloga sa faia e le a le Senate ma le sui o le aufai va’a fagota alia i le amata o le masina nei, sa talosagaina ai e ni isi o le aufai va’a fagota alia afioga i senatoa, ina ia pasia le tulafono e taofia ai le aufai va’a fagota tetele e fa’atau atu a latou i’a i maketi o lo o la’u i ai i’a a le aufai va’a alia e maua ai nai a latou tupe e pei o faleoloa ma fale’aiga, ae la’u tasi pea a latou i’a i kamupani i’a, o iina e tatau ona la’u a latou i’a e fa’atau ai.

 

Na taua e le peresetene o le Tautai o Samoa Longline Fishing Association ia Christina Lutu Sanchez i le iloiloga lea, pe a ma le 5% o a latou i’a e maua mai o lo o fa’atau atu i ni isi o faleoloa.

 

Na taua e le susuga Onosa’i e faapea, o le fa’afitauli e tulai mai pe afai e tau fai la’u i’a a le aufai va’a fagota tetele i faleoloa ma fale’aiga, o le a le iloa e i latou nei e ta’itasi alia fagota po o fea o le a la’u i ai a latou i’a e fa’atau ai.

 

Talu ai tulaga o tauvaga i pisinisi, na taua ai e Onosa’i le tatau lea ona tausisi pea va’a fagota tetele e la’u a latou i’a i le kamupani, peita’i na taua e Christina i le iloiloga sa faia i luma o le senate e fa’apea, o le tele o isi faleoloa ma fale’aiga, o lo o maua mai fo’i a latou i’a ma va’a fagota Kolea ma Saina.

 

Saunoa le afioga i le ali’i senatoa ia LeAtualevao Asifoa i le iloiloga lea e fa’apea, e i ai ni isi o faleoloa i Tafuna sa ia molimauina le faatau mai o a latou i’a mai va’a fagota tetele.

 

Na taua e ni ali’i faipisinisi Asia mai Pago Pago ma Aua e fa’apea, la te le fa’ailogaina po o ai le va’a fagota e maua mai ai a laua i’a, pau le itu taua, ia lapopo’a i’a, taugofie toe tele, e le mana’omia le la’u mai o i’a ae le lava, ona toe alu fo’i lea o le taimi e toe fa’atau mai ai isi i’a mai isi fo’i va’a fagota.

 

Na fa’ailoa e le peresetene o le Asosi a le aufai va’a fagota ia Va’amua Henry Sesepasara i luma o le senate e fa’apea, mai le to’a 30 o tagata e fai va’a fagota alia i Amerika Samoa, e na o le to’a 13 o lo o lesitala i lalo o le Asosi, ma o lo o latou taumafai pea ina ia lesitala uma suafa o le aufai va’a fagota alia ina ia mafai ai ona latou galulue fa’atasi i so o se taimi e talanoaina ai mataupu mo le manuia o le latou pito laau.