Ads by Google Ads by Google

Fetufaaiga Kovana ma le atunuu i luga o le ea

FONOTAGA ATUMOTU PASEFIKA

Na iu manuia le fonotaga a atumotu o le Pasefika lea na usuia i le Atu Kuki i le lua vaiaso talu ai, e pei ona taua e le alii kovana ia Togiola Tulafono i luga o lana polokalama i le faaiuga o le vaiaso na te’a nei.

O le fonotaga faaletausaga a le Pacific Forum, sa mafai ona faatasi atu i ai taitai o atumotu uma o le Pasefika, ae sa maua ai foi le avanoa e faatasi atu ai ma taitai o atunuu tetele o le lalolagi e pei o Saina ma Amerika.

O le auai atu i ai o le alii kovana i lenei fonotaga, o se avanoa na talia mai e le Failautusi o Setete a le malo tele, ina ua talosagaina le fia avea o Amerika Samoa ma sui faalogologo o lea fonotaga.

A le autu o le fonotaga e pei ona saunoa Togiola, sa faalauiloa ai e atunuu tetele o le lalolagi i atumotu o le Pasefika, a latou fuafuaga mo le atina’e ma le tuuina mai o a latou fesoasoani mo atumotu laiti o le Pasefika o loo atu atina’e lo latou tamaoaiga.

O atunuu tetele uma o le lalolagi sa auai atu i lenei fonotaga a le Pasefika, o loo tofu lava i latou ma atumotu o le Pasefika o loo i lalo o a latou pulega, faapea ai ma atumotu o loo ofoina atu ia i la latou fesoaosani.

Sa faatasi atu ai i lea fonotaga le Failautusi o Setete a le malo tele ia Hillary Clinton, lea sa ia faalauiloa ai le naunau o Amerika e faalautele ana fesoasonai i malo laiti o le Pasefika, e pei ona taua e le alii kovana i lana folasaga.

MALILIEGA UA SAINIA MA LE AKU KUKI

Ua maea nei ona sainia se maliliega i le va o le malo o Amerika Samoa ma le malo o le Atu Kuki, mo le faatosinaina maia o ana vaa fagota e faatau mai i Amerika Samoa nei a latou i’a, ina ia mafai ai ona tuu apa atu e a tatou kamupani tuu apa a latou i’a ma toe auina atu i lo latou atunuu.

Saunoa le afioga i le alii kovana ia Togiola Tulafono, o le fonotaga a taitai o atumotu o le Pasefika lea na usuia i le Atu Kuki i le lua vaiaso talu ai, na latou sainia ai loa lea maliliega ma taitai o lea atunuu.

O le vaiaso na te’a nei e pei ona saunoa le alii kovana na taunuu mai ai le ulua’i uta o i’a mai le Atu Kuki ma le faamoemoe e tuu apa atu i le tatou kamupani o le StarKist, ma toe auina atu i lo latou atunuu e faatau ai.

O le itu lelei o lenei maliliega e pei ona saunoa Togiola, o le a mafai ai ona tatala atu i tua i atumotu o le Pasefika apa i’a o loo tuu apa i le teritori nei, ma mafai ai ona faalauiloa atu a tatou oloa i isi foi maketi e ese mai ia Amerika ma Thailand lea o loo masani ona la’u atu i ai a tatou apa i’a.

O le isi auala ua naunau ai le malo o le Atu Kuki e faatosina mai a latou vaa fagota iinei, e le gata e taugofie atu le tau o le suau’u pe a faatau i Amerika Samoa mo vaa, ae o se avanoa lelei foi lea e mafai ai ona maua nisi galuega mo le Vaega Tosovaa lea ua faafoeina nei e le malo.

Saunoa Togiola, soo se taimi lava e ulufale mai ai ni vaa fagota ma a latou uta i’a i le teritori, e le gata o le a maua ai isi tupe fou mo le tamaoaiga ma pisinisi, ae o le a maua ai foi ma isi galuega mo le atunuu.

VIIA TOGIOLA SUIGA OFISA O AOGA

Na viia e le alii kovana ia Togiola Tulafono nisi o suiga ua faia e le Matagaluega o Aoga a le malo, e ala lea i le tofia o nisi o faiaoga e toe fo’i atu e a’oa’o fanau aoga i totonu o potu aoga.

Saunoa Togiola, sa lagona lona faanoanoa i ni tausaga e lei mamao atu ina ua ia maitauina ni suiga sa faia e le Ofisa o aoga, ma aveesea mai ai i totonu o potu aoga nisi o tagata o loo i ai le agavaa e aoao fanau, ae tofia e galulue i totonu o le ofisa, peitai o suiga ua vaaia i le taimi nei ua atagia mai ai le atamai ma le sa’o ona faia.

Na laga e nisi o tootoo tulaga i taaloga a fanau aoga ma vevesi e sa masani ona tulai mai ai, peitai na saunoa Togiola, afai o suiga i tofiga ua faia i le taimi nei e le ofisa o aoga ua mafua ai suiga lelei ua vaaia i fanau aoga, o lona uiga o loo lelei tapena faaiuga fai a le matagaluega.

Na pau faasea na tuuina atu e nisi o matua i luga o le polokalame, pe aisea e eseese ai meaai a fanau aoga o loo faalauiloa mai i luga o a latou lisi i aso taitasi, ese taumafa o loo aai ai fanau i totonu o faleai a aoga.

Na faamalulu le alii kovana i le atunuu ona o faafitauli e pei ona taua, peitai o le a sei toe vaavaai mo le faaleleia o ia tulaga.