A’apa atu se aiga mai Samoa mo se fesoasoani mai i le falema’i a le Shriners i Hawaii
Apia - SAMOA
O lo’o ua tau saili e se aiga mai i Si’usega, Samoa se fesoasoani mai i le falema’i a le Shriners i Hawaii, aua se tasi o alo o le aiga, ua faapea ona a’afia i se gasegase tau ponaivi (brittle bone disease).
E pei ona ripotia e le Samoa Observer, o lenei gasegase, sa fanau mai ma le alii o Nimo Moses Silva, lea e mafua ai ona vaivai ona ponaivi ma gaui gofie ma tele ai nisi o faafitauli e tula’i mai i lona tuputupu a’e.
Sa fa’asoa mai e Maryjane Silva-Taumanu, le tuafafine matua a Nimo, o lenei gasegase, o se gasegase e le tatau ona tau’ave e fanau.
Na ia faamatalaina i le Observer e faapea, sa fanau mai Nimo ia Mati 10, 2000 ma lenei avega mamafa. Ma o se tama’i lavea, pa’u pe mapeva, e gaui ai lava ona ponaivi, ma o nisi aso, e ave ai lava o ia i le falemai.
O Nimo, o le lona lima o se fanau e to’afitu, na tausia mai e se tina nofo fua. Ma sa fa’asoa mai e Maryjane lona tau’aveina o le mamafa o le lalolagi i ona tau’au. E leai se fa’afitauli, e na te solomuli ai. Ma e faapena foi Nimo.
Sa ia ta’ua taimi o tuputupu a’e Nimo, e tele atu taimi o lona olaga sa fa’aalu i totonu o le falemai nai lo malaeta’alo. Ma o le tele o taimi, a’o latou ta’a’alo, tamomo’e ma pa’u’u, e aunoa ma se popolega, ae peitai, e le o ia Nimo lea saolotoga. Ona o le tele o taimi, o lo’o taofia i le falemai ma o le tele o lona olaga tuputupu a’e, sa alu i le faiga o fa’ata, o le fa’asima o se vaega o lona tino ma ta’otoga.
Ma na iai foi se taimi sa a’oga ai Nimo i le a’oga a le Loto Taumafai, a’o iai i Moto’otua.
Ae o se alii e tumu i le malosi ma le atamai. E tulaga muamua o ia i ana vasega. Ma na ta’ua foi e lona tuafafine, le leai o se ‘ese’esega o le mafaufau o lona tuagane ma isi tagata. Ae e na’o lona tino o lo’o taofiofia ai lona alualu i luma.
Ona o le vaivai o ona ponaivi, e le mafai ai ona ia auai atu i a’oga pe ola, e pei o isi tamaiti.
Sa ta’ua e Maryjane, le ulua’i taotoga a Nimo i le 2005, i le falema’i a le Shriners i Hawaii, ona o se fegalegalea’iga i le va a le Shriners ma le malo faapea le falema’i i Samoa. Ma sa o latou maua ai se faamoemoega. Sa fa’aaogaina ia u’amea e fa’amalosi ai ona ponaivi, e mafai ai ona ola e aunoa ma le tiga.
Ae peitai, i le 2015, na amata ona toe mou atu lea faamoemoe, ina ua motusia ia fegalegalea’iga a falemai e lua, e aunoa ma se faamatalaga.
Sa ta’ua e Maryjane e faapea, o le tausaga mulimuli foi lea o le talavai a Nimo. Ma e na’o le pau lava le tala o lo’o latou maua mai i le falema’i i Samoa, o le a faimalaga atu ni foma’i mai atunuu i fafo mo a latou asiasiga pupu’u. Ae peitai, e leai se tulaga ua suia i le gasegase a Nimo.
Ma na fa’aalia e Maryjane, le fa’ateteleina o le tiga o le tino o si ona tuagane. Ma o le tele o taimi e le mafai ona moe ma a o’o ina luluti ona tiga, e sau le toto i ona gutu ma lona isu. Ma o se tulaga faamomoi loto i lo latou aiga, le va’ai atu i si ona tuagane laititi, o feagai ma nei tiga, ae leai se mea e mafai ona o latou faia pe fesoasoani atu ai.
Sa ta’ua foi e lenei tuafafine le latou galuega masani, talu mai le 2015, o le faatauina o se nofoa fa’atavale fou mo Nimo, i le ta’i lua pe tolu tausaga faapea ai ma talavai, e ta’i lua vaiaso ma fai. E leai se suiga i ana fuala’au e aumai, ae le faaitiiitia ai ona tiga.
O nisi o taimi, e pei ona fa’asoa mai Maryjane, ua le faigaluega ai lo latou tina ina ia mafai ona ave lona tuagane i le falemai. Ma o le taimi nei, ua le mafai ona toe inu e Nimo ni fualaau malo, na’o vailaau suavaia. Ae ua avea lea ma tulaga ua limiti ai avanoa mo ia. Ae peitai, e le fa’avaivai ai lenei aiga, i le tausiga lelei mo si o latou tuagane.
Saunoa Maryjane, e na’o Nimo i totonu o le latou aiga, o lo’o a’afia i lenei gasegase faigata. Ae e ui i le vaivai o lona tino, ae o lo’o malosi pea lona loto. Ma o lo’o latou u’umau i le faamoemoe, ma talosaga o le a iai se aso, o le a iai se Samaria agalelei o le mafai ona fesoasoani, e ave’ese tiga o Nimo.