Ads by Google Ads by Google

Pasia le pili e faia ai suega mo fanau laiti e aunoa ma le ioe i ai o matua


Sui o le Komiti o le Puipuiga o le HIV a Amerika Samoa i le taimi na molimau ai i se iloiloga sa faia i luma o le Maota o Sui i le vaiaso na te’a nei, e talanoaina ai le Tulafono tau faaofi e faia ai suega mo fanau laiti poo aafia i faama’i pipisi e aunoa ma le silafia e o latou matua. [ata AF]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

E ui i le toatele o afioga i Faipule o le Maota o Sui na faatuiese i le Tulafono Taufaaofi lea e tuu atu ai le malosi i le Matagaluega o le Soifua Maloloina mo le faia o suega ma siaki faapitoa i fanau e i lalo o le 18 tausaga le matutua poo aafia i latou i faamai le pipisi e aunoa ma le silafia e o latou matua, ae na pasia lava lenei Tulafono Taufaaofi i lona faitauga faatolu i le vaiaso na te’a nei.

 

Ua taoto atu nei lenei tulafono mo se finagalo o le Maota o le Senate mo sa latou faaiuga. 

 

O le afioga i le alii Faipule ia Vesi Talalelei Fautanu Jr, le Taitai o le Komiti o le Soifua Maloloina a le Maota o Sui na taitaia le iloiloga.

 

O sui o le Komiti o le Puipuiga o le HIV a Amerika Samoa na auai e aofia ai le Faatonusili o le Soifua Maloloina ia Motusa Tuileama Nua, o le Foma’i ia Dr. Saipele Fuimaono, faapea ai ma isi o totino sa auai i le iloiloga.

 

O le agaga o le tulafono e pei ona taua i le Pili sa faaulufaleina e le afioga i le alii Faipule ia Vailoata Eteuati Amituanai, o le agaga atoa o lenei Tulafono, ia tuu atu le malosi i le Soifua Maloloina latou te faia ai suega poo siaki faapitoa mo fanau e i lalo o le 18 tausaga le matutua, ina ia mautinoa e le o aafia i latou i aafiaga o faamai le pipisi o loo taatele i isi vaega o le lalolagi e aofia ai foi ma le Pasefika, ma Amerika Samoa.

 

Afai loa e maua i suega a le Soifua Maloloina ua aafia fanau aoga i auga o gasegase le pipisi nei, ona logoina loa lea o matua ma faailoa i ai togafitiga e manaomia ona faia ina ia saogalemu ai fanau.

 

Na faamanino e le alii Foma’i ia Dr. Fuimaono e faapea, o le talosaga ina ia faia lenei suiga i le Tulafono, e mafua mai i ni suesuega atoa ai ma mea sa tutupu i tausaga ua mavae, i fanau e laiti i lalo o le tulafono e aga’i atu i le Ofisa o le Soifua Maloloina ma latou talosagaina le faia o ni suega ia te i latou, poo aafia i latou i auga o nei faama’i.

 

Soo se taimi lava e agai atu ai fanau nei i le Ofisa o le Soifua Maloloina, e faatonuina ai i latou e le Ofisa o le Soifua Maloloina ina ia toe fo’i i o latou aiga ma faailoa i o latou matua o latou manaoga, ina ia mafai ona tuu atu e matua le faatanaga ma le ioega e faatino ai nei suega. O le toatele lava o fanau e le toe fo’i atu lava i le Ofisa o le Soifua Maloloina e pei ona faatinoina ai i latou.

 

O le tele foi o tausaga ua mavae e oo mai lava i le taimi nei, e faaauau ai pea aoaoga faagasolo a le Soifua Maloloina i totonu o Aoga  i le atunuu, mo le faalauiloaina o auala e puipuia ai i latou ma nei ituaiga faama’i leaga. O le tele o taimi pe a mae’a aoaoga, e aga’i atu ai fanau aoga ma talosaga i sui o le Soifua Maloloina mo se avanoa e faia ai ni suega faasaga ia te i latou.

 

O i latou e agai atu ma talosaga mo suega e aofia ai fanau mai aoga maualuluga, faapea ai foi ma fanau aoga o loo i le Vasega 8 i aoga tulaga muamua. 

 

O lea tulaga e pei ona saunoa Dr. Fuimaono, ua maofa ai le Matagaluega i le tulaga o loo i ai le naunau o fanau aoga laiti nei e faia suega i o latou tino ina ia mautinoa e le o aafia i latou i auga o faama’i eseese nei.

 

“E naunau lava fanau aoga nei ina ia faia suega nei ia te i latou, peitai o le faafitauli o loo i ai, o loo taofiofi lava i latou i le tulafono lea e faatoa mafai ai ona faia suega nei i lalo o le ioega a matua,” o le saunoaga lea a Dr. Fuimaono.

 

Na fesili le afioga i le alii Faipule ia Gafatasi Afalava i molimau, i le mafuaaga ua latou naunau ai e tuuina atu lenei Tulafono Taufaaofi mo le pasiaina.

 

Na faamanino e le afioga i le Faatonusili ia Motusa, e le o i ai se mafuaaga e fai faanana e le Matagaluega o le Soifua Maloloina ni togafitiga mo fanau e aunoa ma le silafia e o latou matua. O le agaga atoa o le Tulafono, e faapitoa lava mo le suega e iloa ai poo aafia le tama ma le teine talavou i aafiaga o faama’i matautia nei.

 

Afai loa e faamaonia ua aafia, ona logoina loa lea o matua mo le latou ioega i ituaiga togafitiga e moomia mo fanau.

 

Saunoa le afioga i le alii Faipule mai Pago Pago ia Vesiai Poyer Samuelu, soo se gaioiga lava tau i le Soifua Maloloina e aafia ai fanau laiti, e tatau lava ona silafia e matua, ae talu ai le manaoga e pei ona faailoa mai e le Soifua Maloloina ua mafua ai ona manaomia le suiga o le Tulafono, o le mafuaaga lea ua ia lagolagoina ai lenei tulafono.

 

Na faatuiese le afioga i le alii Faipule ia Kitara Vaiau i le Tulafono. Sa ia taua e faapea, sei vagana lava o se foma’i ua agavaa lelei i lalo o le tulafono e mafai ona ia tuuina mai ni fautuaga e tusa ai o le soifua maloloina o fanau laiti. Sa ia taua atili foi e faapea, e le tatau ona faia ni siaki poo ni togafitiga i fanau sei vagana ua ioe i ai matua.

 

Na lagolagoina e le afioga i le alii Faipule ia Vaetasi Tuumolimoli Saena Moliga atugaluga e faatatau i le aia o matua latou te silafia ai mea e tutupu i fanau. Na taua e Vaetasi le matua fenumia’i o lona manatu e faatatau i le tulafono lenei, ona o loo manino i le tele o tulafono e talanoaina ai mataupu faasaga i fanau laiti, le leai o se avanoa e tatau ai ona iloa e le lautele o tagata faamatalaga e faatatau i fanau laiti, e le tatau foi ona soona faia ni togafitiga i fanau e aunoa ma le ioega a matua.

 

TAIMI O LE TAUAOFIAGA

 

A o le i tuuina atu lenei tulafono mo lona pasiaina i le faitauga faatolu i le vaiaso na te’a nei, na maua le avanoa e toe faaleo ai e afioga i Faipule o latou finagalo e faatatau i lenei Tulafono Taufaaofi.

 

Na faaigoa e le Sui Fofoga Fetalai le Tulafono Taufaaofi lenei, o se Pili leaga. E mafua lea tulaga, ona o lea ua taumafai le pili e aveese le aia o matua latou te silafia ai mea uma lava e faatatau i a latou fanau.

 

Sa ia faamamafa i lona finagalo le tatau lea ona silafia e soo se matua o gaioiga uma e faia i a latou fanau, tusa lava pe na o le siaki, e tatau lava ona iloa e matua.

 

Na tulai Vaetasi ma faatulai le mau ina ia toe taoto atu le Pili i le Komiti mo nisi galuega faaopoopo e faatino, peita’i na manumalo lava le lagona ina ia palota le Pili i lona faitauga faa 3 ma pasia ai loa i le palota e 11-2

O Faipule na tete’e e aofia ai Andra Theresa Samoa ma le afioga a Vaetasi.