TALA O LE PASEFIKA
LAPATAI MOTU O LE PASEFIKA, TUAI MAI O FESOASOANI TAU TUPE MAI AMERIKA, E MATALA AI LE AVANOA MO SAINA
O le tulai mai o ni faafitauli i le Konekeresi i Uasigitone, i le pasiaina o ni i’ugafono taufa’aofi mo fesoasoani tau tupe mo Palau, le atu Malesala faapea Motu Feterale a Micronesia, e ono maua gofie ai se avanoa e ulufale mai ai le malo o Saina.
I se maliliega a le Malo Tele ma nei teritori (COFA), ua maua ai e nei motu ia fesoasoani tau tupe ma puipuiga faalemiliteri mai i le Malo Tele ae pulea toatasi e vaega’au a Amerika ia se vaega o le Pasefika, e sili atu ona tele i lo le Iunaite Setete, a’o tauva militeri a Amerika ma Saina mo vaega o le Pasefika.
O le masina o Me o le tausaga ua mavae, na toe faafouina ai le feagaiga a Amerika ma nei motu o le Pasefika, ma se faamoemoega e amata ona maua fesoasoani tau tupe ia Oketopa 1, ae peitai, nai masina mulimuli ane, e le i pasiaina e le Konekeresi ia le pili $7.1 piliona.
I se tusi mai i taitai o Palau, le atu Malesala ma Micronesia, lea ua faaooina atu i Senatoa i le laumua i Uasigitone, sa faailoa atu ai le le mautonu o tagata o nei motu ma e ono tatalaina ai avanoa mo isi malo o lo o tauva mo vaega o le Pasefika.
Sa ta’ua foi e le Peresetene o Palau, ia Surangel Whipps Jr., e faapea, ua vaaia nisi o sui mai i Saina, lea ua taunuu atu i lo latou mataupu ma ni folafolaga mo a latou tagata.
SAUNOA SENATOA GUAM, E LE GAFATIA E OFISA LEOLEO IA LE TELE O FAALAVELAVE TUTUPU I TOTONU O LE ATUNUU
Na fa’aalia e Senatoa Chris Duenas mai i le motu o Guam, le le gafatia e lo latou Ofisa Leoleo ona tali atu i le tele o faalavelave o lo o tutupu mai i totonu o le atunu’u.
Ta’ua e Duenas, e tusa ai ma su’esu’ega ma faamaumauga mai i le 2021, ua fa’ailoa mai ai le siitia o le fuainumera o faalavelave e a’afia ai fualaau faasaina, mai i le 230 i le 2017, i le 880 i le 2021. O faalavelave o lo o a’afia ai soifua o tagata, ua faapea ona siitia mai i le 369 i le 2017, i le 664 i le 2021.
Ona o lea tulaga, ua faaulu ai nei e Duenas se pili e faavae ai se ofisa e mataituina faalavelave e aafia ai fualaau faasaina.
O lenei ofisa o le a faapea ona galulue ai nisi mai i ofisa eseese a le malo o iai nei, ina ia tineia le sasao o fualaau faasaina i totonu o le atunuu.
POTOPOTO FAAMASINO MAI MOTU O LE PASEFIKA I SAMOA
O lo o ua aofia potopoto nei ia Faamasino Sili ma Faamasino Lagolago mai i motu e sefululima o le Pasefika, i le malo tutoatasi o Samoa, mo le sailiga o se vaifofo i sauaga i totonu o aiga, suiga o le tau ma le fa’aaogaina o atamai faaonaponei i le fa’agaioiga o faamasinoga.
O le taeao o le Aso Gafua, Fepuali 19, 2024, (aso Sa i Amerika Samoa), sa faia ai se sauniga faapitoa e faafeiloai aloaia ai malo fa’aaloalogia mai motu o le pasefika o lo o auai atu i lenei fonotele, e ala i se ava o feiloaiga.
O le afioga i le Faamasino Sili a Samoa, ia Satiu Simativa Perese, sa avea ma lauga faapitoa o le taeao.
Sa faapea foi ona asia e le aufono ia le afioaga o Amaile, lea sa faatino ai nisi o vaega o tu ma aganu’u faa Samoa, na aofia ai se ifoga.
FAAMALOLO SUI O TAGATA MAI LE PALEMENE A TONGA
O le taeao ananafi, na faamaloloina mai ai i le Palemene a Tonga, le susuga ia Piveni Piukala, mo aso e fitu ona o ni saunoaga sa ia faia faasaga i le Palemia o Tonga, o Hu’akavameiliku.
Sa tu’ua’ia e Piukala ia le alii Palemia i lona fa’aaogaina o tupe mai i le ofisa vaalele a le Lulutai Airlines, e faatau ai seisi vaalele, i le tausaga ua mavae. Na avea lea ma tulaga na tula’i mai ai se taugaupu i le va o Piukala ma le alii Palemia, i totonu o le Palemene ia Aukuso 7, 2023.