Valaau e matua ia leoleo ina ua pisa le fanau i totonu o le potu
Pago Pago - AMERIKA SAMOA
E tusa ai ma faamaumauga a le malo, o le afiafi o Iulai 5, 2024, na vala’au ai se tina i le Ofisa a Leoleo i Tafuna ina ua o la masalomia ma lona to’alua le fa’ao’olima o se la alo alii i lana uo teine, ona o sa o lagonaina le palauvale fa’afia o lea alii a’o la iai ma lana uo teine i totonu o le potu, faapea ma le pa’o leotele mai totonu o le potu.]
[O le a le lomia e le Samoa News ia suafa o i latou o lo’o a’afia i lenei mataupu aua le puipuiga o fanau iti.
Ina ua taunu’u leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave, sa fesiligia e leole le tina po o fea lona alo, ae ta’ua e le tina, ua o ma lana uo teine, ae faasino le tino aga’i i le togavao. Ina ua sauni leoleo e agai atu i totonu o le togavao e saili le ua molia, ae va’aia loa le toe fo’i mai o le ua molia ma lana uo teine.
Na faamatala e le tina i leoleo, a’o iai o ia i totonu o lona potu, sa ia lagonaina se pa’o leotele mai i le potu a lona alo (lea ua molia) faapea ai ma le palauvale soso’o a lona alo. O le faamatalaga foi lea e tasi a le tua’a o le ua molia, lea sa ia ta’ua na ia faalogoina, a’o tu i fafo o lona potu. Sa ta’ua e le tama a le ua molia, sa ia va’aia le ulufafo mai o le teine a lona atalii, mai i le potu ma e foliga mai sa sauaina.
Sa faapea loa ona tu’uina e leoleo le ua molia, i totonu o se tasi o taavale leoleo, ae tu’u le uo teine ma lana fanau e to’alua, i totonu o leisi taavale leoleo ma aveina atu i latou i le Ofisa i Tafuna mo le fa’aauauina o su’esu’ega.
I le faatalanoaga o le uo tamaitai a le ua molia, sa ia ta’ua ai e faapea, na le fiafia le ua molia ona sa manatu o ia, o lo’o ma’i le la pepe ma na tu’ua’ia foi o ia e le ua molia, i le le tausi lelei o le pepe.
Sa faamatala foi e le uo tamaitai le ita o le ua molia ma togi le faitoto’a o le potu ma amata ona kiki solo meatotino sa i totonu o le potu ma sa avea ana gaioiga ma tulaga sa faapopoleina ai o ia, i le saogalemu o le pepe. Na ta’ua foi e le uo tamaitai le palauvale solo o le ua molia ma o le mafuaaga lea na ia alu ese mai i le potu ae peitai, e le’i pa’i lima atu le ua molia ia te ia, ae o lona lagona fefe ona o le to’atama’i o le ua molia.
Sa ta’ua foi e le uo tamaitai, o le afiafi o Iulai 3, 2024, a’o faia sana malologa i totonu o le potu, na alu atu ai le ua molia ma tu’ua’ia o ia i le toe faia o seisi ana uo tama faalilolilo. Na faapea le tamaitai o tala fia malie a le ua molia, ae peitai ina ua fai mai iai e na te le toe faia le tagamea a le ua molia, sa ita le alii ma tu’i le itu tauagavale o ona foliga.
Ma o lo’o ta’ua i faamaumauga le iai o se manu’a i le itu tauagavale o foliga o le tamaitai, ae sa musu e valaau le vaega a le EMS mo se togafitiga. Sa faamatala foi e le tamaitai, o lo’o nofo va’ava’aia le ua molia.
Ina ua fa’atalanoaina le ua molia, sa ia faamaonia lona fa’apa’oina o le tapuniga o le faitotoa ma lona palauvale soso’o i lana uo teine ae sa ia ta’ua, na mafua ona ia faia ia tulaga ona sa foliga ma’i lona atalii ae e pei e le’i popole tele ai lana uo teine.
Sa faamaonia foi e le ua molia lona fa’ao’olima i lana uo teine i le aso 3 o Iulai, ona o lana tala sa fai atu ina ua ia tu’ua’ia lana uo teine i le fai o seisi ana sana uo faalilolilo.
O le aso 5 o Iulai, sa fa’afeso’ota’i ai e leoleo le Matagaluega e gafa ma le puipuiga o fanau iti (Child Protective Services). Ma ina ua mae’a ona faia su’esu’ega a le CPS sa fa’ailoa iai o le a toe fo’i le uo teine i le aiga a le ua molia.
E tasi le moliaga o le ua molia, o le Fa’ao’olima i lona tulaga e tolu – o se vaega ‘A’ i solitulafono mama, ae o lona faasalaga e tali tutusa ma faasalaga o solitulafono mamafa, i le vaega ‘D’ pe a mafai ona faamaonia ona moliaga.
E $10,000 le vaegatupe sa faatulagaina e tatalaina ai le ua molia, e faatalitali ai lona faamasinoga.