Ads by Google Ads by Google

Tala otooto mai le Fono Faitulafono

FAATEIA FAIPULE I LE ASIASIGA NA ALU I LE KAMUPANI

Na taua e le taitaifono o le Komiti o le Faagaioiga o le malo a le maota o sui, afioga Faimealelei Anthony Allen le faateia o ia ma isi faipule na ausi i le asiasiga lea na alu i le nofoaga o le kamupani i’a a le StarKist i le aso Faraile na te’a nei, ona o le tulaga o loo i ai le suavai lafoa’i a le kamupani lea o loo pamu agai atu i le sami i gatai o Aua.

Na taua e Faimealelei i luma o le maota o sui i le taeao, e le gata na faateia faipule e toafa sa latou i ai faatasi i le asiasiga, ae na oo lava foi i sui o le Ofisa o le Puipuiga o le Siosiomaga i le atunuu (AS-EPA) na matua faateia lava fo’i i latou, ona o le auala na faailoa ane e sui o le kamupani.

O le autu o lea asiasiga, o le fia malamalama lea o faipule i le mafuaaga ua le toe ave ai e le kamupani o le StarKist Samoa lana suavai lafoa’i lea e masani ona totogi le va’a ae alu e lafoa’i i le mamao e 5 maila i fafo atu o le atunuu, ae o lea ua maua ripoti ua pamu agai i le sami i gatai o Aua.

O le afioga i le alii faipule ia Vaamua Henry Sesepasara na lagaina le mataupu lenei i le vaiaso na te’a nei, ina ua maitauina se suiga tele i ogasami o le Fagaloa atoa ai ma le toatele o tagata o le itumalo ua faasea ma latou fesiligia le mafuaaga o ia suiga i le sami.

Na taua e Faimealelei e faapea, i le asiasiga i le vaiaso na te’a nei na faamaonia atu ai e sui o le kamupani e faapea, ua lua masina talu ona latou le toe totogiina le vaa lea sa masani ona la’uina le suavai lafoa’i a le kamupani i tai i le maona, ae ua maea ona fausia e le kamupani se isi auala fou e sui tulaga i lea auala.

O lea auala fou e aofia ai masini ua latou fausia lea e tusa ma le $1.5 miliona le tau o lea galuega, e faamama ai le suavai lafoa’i ma mafai ai loa ona pamu aga’i atu i le sami.

“Na matua faateia lava a’u ma afioga i faipule na auai i le asiasiga, e oo lava i sui o le AS-EPA na matua faateia i latou i le faaaliga lea, aua e i ai lo’u talitonuga, tusa lava pe faamama le suavai lafoa’i, e tumau pea tulaga le saogalemu mo le sami ma tagata soifua, ma o loo vaaia pea suiga i le lanu o le sami, atoa ai ma le manogi leaga o loo manava e tagata, e mafua mai ona o le suavai lafoa’i lea ua pamu i le sami,” o le saunoaga lea a le alii faipule.

Ua i ai le fuafuaga a le komiti o le a faia sa latou fonotaga ma le faamoemoe, e tatau ona i ai se iugafono e tuuina atu i le kamupani, e taofi ai le faaauauina o lea fuafuaga.

SUI SENATE ALAGATUPE FAATUPE AI PILI A LE KOVANA

Ua pasia e le Senate i le taeao ananafi suiga a le komiti o le Paketi a le maota ua faia i pili tupe e lua a le kovana, lea e faasoasoa atu ai vaega tupe e totogi ai poloaiga a le faamasinoga ua tuuina mai faasaga i le malo.

O le tausaga nei na tuuina atu ai e le afioga i le kovana sili ia Togiola Tulafono pili tupe e lua i le fono, lea e aofia ai le $32,500 e totogi ai le mataupu i le va o le malo ma le aiga o Tavale, ona o le faalavelave lea na maliu ai le alii o Viiga Tavale i se taavale a le malo, ma le tupe e totogi ai le poloaiga a le faamasinoga e $321,000 i le mataupu sa faia i le va o le malo ma le kamupani a le Pacific International Engineering Inc (PIE).

O pili tupe nei e lua a le kovana sa faaulu i le fono ma le faamoemoe, e faatupe mai i tupe e maua mai i isi ana pili tupe sa muai faaulu i le fono, e faaee ai lafoga i oloa e pei o le avamalosi, pia ma sikaleti, atoa ai pili e sii ai totogi o laisene o pisinisi, faapea ai ma lafoga e totogi e pisinisi uma lava i le tausaga.

O pili tupe ia na muai faaulu e le kovana, ua faia le faaiuga a le Senate e taofi e le faia i ai sa latou faaiuga, o le mafuaaga lena na faia ai loa le faaiuga a le komiti o le paketi a le maota maualuga, e sui alagatupe e faatupe mai ai pili tupe e lua e pei ona latou pasiaina i le faitauga faalua i le taeao ananafi, ma ua faamoemoe e faatupe mai i tupe na maua mai i le ‘Tobacco Settlement’.

E tusa ai ma ripoti uma i luma o le Senate, e $6.8 miliona le tupe na maua mai e le malo i le ‘Tobacco Settlement’ lea i le ogatotonu o le tausaga lenei.

Na pasia e le maota maualuga suiga a le komiti i le faitauga faalua o pili ia e lua, ma ua faamoemoe o le taeao nei e faitau faatolu ai ma faia ai loa se faaiuga a le maota.