Ads by Google Ads by Google

Tala otooto mai le Fono Faitulafono

ALOAIA TAUTUA ULUA’I TAMA’ITA’I FAI MA TA’ITA’I U.S COAST GUARD

 

O se i’ugafono malilie fa’atasi a le maota o sui ua pasia e le Fono Faitulafono, e momoli atu ai le fa’amalo ma le fa’afetai i le tama’ita’i o Lt. Vignette Kaltsas mai le vaega o le Puipuiga o le Gataifale a le malo tele (US Coast Guard), e tusa ai o lana tautua mo Amerika Samoa i tausaga e 2 ao avea ai o ia ma ulua’i tama’ita’i ua fai ma ta’ita’i o lenei vaega taua a le malo tele.

 

O Iulai 2014 na amata ai le tautua a Lt. Kaltsas mo Amerika Samoa, lea sa ave ai lana fa’amuamua i le mautinoa lelei e saogalemu va’a laiti o lo o tautuaina le mamalu o le atunu’u i atumotu o Amerika Samoa, e pei o le Segaula ma le MV Sili.

 

E to’alua ali’i faigaluega o lo o galulue fa’atasi ma Lt. Kaltsas i le fa’atinoina o le galuega i Amerika Samoa nei. O le fa’alavelave lea na pau ai le va’alele a le ali’i o Babar Suleman ma lona atali’i o Haris Suleman i ogasami o Amerika Samoa i le 2014, sa taula mua ai Lt. Kaltsas i le sailiga o i laua nei, lea fo’i sa mafai ai ona fesoasoani mai le va’a tele a le US Coast Guard i le fa’atinoina o lenei sailiga.

 

O ni isi o vaega sa pito sili ona mataina ai le tautua a lenei tama’ita’i, e le gata i le fesoasoani malosi lea i le kamupani va’a a Samoa ina ia mautinoa e saogalemu femalagaaiga i luga o le sami, ae sa mafai fo’i ona ia fesoasoani malosi e foia faiga fa’asolitulafono mai va’a fagota tetele a Amerika, e ala i le lafoa’i o otaota ma afaina ai le saogalemu o le sami.

 

O se tasi o itu ua mataina ai le tautua a lenei tama’ita’i, e le gata i lona faia o aoaoga mo tagata faigaluega a le US Coast Guard, ae o aso Faraile uma fo’i i le maketi i Fagatogo e faia ai ana aoaoga mo saogalemu i luga o va’a.

 

O le sauni ai o Lt. Kaltsas e tuua Amerika Samoa i le masina o Iulai 2016, o se itu o le a matua misia ai lana tautua mo le atunu’u, aemaise lava i le tulaga tau puipuiga ma le saogalemu o femalagaaiga i luga o le sami.

 

FA’AMANINO FA’AAOGAINA NONOGATUPE $2 MILIONA

 

E tusa ma le 20 nonogatupe sa mafai ona fa’atupe i le nonogatupe e $2 miliona a le Faletupe o Atina’e sa maua mai i le Vaega a le Litaea. O se iloiloga sa fa’atautaia e le Komiti o le Tamaoaiga a le maota o sui i le vaiaso nei, sa fesiligia ai sui o le Faletupe o Atina’e i le auala sa fa’aaoga i ai le latou nonogatupe sa maua mai i le Ofisa o le Litaea.

 

Saunoa le Peresetene o le Faletupe o Atina’e ia Ruth Matagi-Fa’atili e fa’apea, o le $1.5 miliona sa fa’atupe ai nonogatupe mo maota ma laoa, lea e 17 nonogatupe sa mafai ona fa’atinoina ai, ae o le isi $500,000 sa fa’atupe ai nonogatupe masani mo le atunu’u, lea e 3 nonogatupe sa mafai ona fa’atupe mai ai.

 

Na fesiligia e ni isi o faipule ia le tama’ita’i peresetene i le mafua’aga o le nonogatupe e $2 miliona mai le Ofisa o le Litaea, ae na tali le peresetene, e mafua mai ina ua leai se tupe na maua mai i le malo e fa’atupe ai nonogatupe mo le atunu’u, peita’i na fa’amalamalama e le afioga i le ali’i faipule ia Larry Sanitoa e fa’apea, o le paketi a le malo na pasia e le Fono Faitulafono mo le tausaga tupe lenei, o lo o aofia ai i lalo o Polokalame Fa’apitoa a le ali’i kovana le $600,000 o lo o fuafua e tu’uina atu mo le Faletupe o Atina’e e fa’atupe ai ana tautua masani.

 

FESILIGIA FAIMEALELEI SUIGA OFISA O AOGA

 

Ua fesiligia e le faipule mai le afioaga i Aua suiga e pei ona taumafai i ai le Fa’atonusili o le Ofisa o Aoga a le malo, e ala i le fa’aaoga lea o tusi aoga o lo o lolomi mai i luga o le ‘internet’ e a’oa’o ai fanau aoga, ma taofia ai le faaalu e le malo o tupe e fa’atau mai ai tusi aoga ina ia tofu ai fanau aoga ma tusi aoga.

 

E ui o se fuafuaga e lelei ma fesoasoani mo le malo lea ua taumafai i ai le afioga i le tama’ita’i fa’atonusili o aoga ia Vaitinasa Dr. Salu Hunkin Finau, peita’i na saunoa le afioga i le ali’i faipule ia Faimealelei Anthony Fu’e Allen e fa’apea, o le fa’afitauli ua ia maitauina i le suiga fou lea, e le gata e tele ai isi tupe a le malo e alu, ae toe mana’omia ai fo’i le fa’alautele o le auaunaga tau ‘internet’ i aoga i nu’u i tua e aofia ai ma Manu’a.

 

Mo se fa’ata’ita’iga e pei ona saunoa Faimealelei i luma o le maota o sui i le taeao ananafi, afai e mana’omia le lolomi mai o tusi aoga mai luga o le ‘internet’ mo fanau aoga, lona uiga e tatau ona tofu le faiaoga ma le masini laptop, o se tulaga e taugata ma e tele ai fo’i tupe a le malo e alu ai, ae i le tulaga o le auaunaga tau ‘internet’, e tatau fo’i la ona ola fa’asoloatoa auaunaga nei i nuu tua e aofia ai ma Manu’a.

 

Na fa’aigoa e Faimealelei fuafuaga ia a le ofisa o aoga “o ni suiga e tatau ma talafeaga”, ae o le fa’afitauli e ono avea ma fa’afitauli i se isi taimi, ona e le o tofu uma aoga i le atunu’u e aofia ai ma le aoga a lona nu’u i Aua ma le auaunaga tau ‘internet’.

 

Na taua e Vaitinasa i se fonotaga ma tusitala i le masina na te’a nei, atoa ai ma sana molimau i luma o le Senate i le amataga o le tausaga nei e fa’apea, e taugofie atu le fa’aaoga e faiaoga o tusi o lo o lolomi mai i luga o le ‘internet’ nai lo le fa’aalu o tupe a le malo e fa’atau mai ai tusi aoga mo fanau aoga a le atunu’u.