Ads by Google Ads by Google

Fa’asele mutu iloiloga Komiti Suesue Senate ma molimau malo

Na faaselemutu i le taeao ananafi le iloiloga a le Komiti Suesue a le Senate ma molimau mai  le malo, ina ua tutula’i isi sui o le Komiti Suesue ma tuua le iloiloga, ma le atoa ai le kalama e mafai ai ona faatino galuega a le komiti.

Na amata le iloiloga e toa fa afioga i Senatoa o loo i ai, peitai e te’a laititi loa le afa o le 9:00 i le tateao ananafi, ae tula’i ese loa le afioga i le Sui Taitaifono o le Komiti ia Velega Savali Jr ma Paogofie Fiaigoa, ona totoe ai loa lea na o le taitaifono ia Lualemana Faoa ma Mauga Tasi Asuega, ma faamalulu ai loa Lualemana i molimau ona ua tulai ese atu nisi  o sui o le komiti ona o nisi o mafuaaga le maalofia, ae o le a toe faaauau le iloiloga i se aso o le vaiaso fou.

Ae ui na faaselemutu le iloiloga i le taeao ananafi, na maua lava avanoa o nisi o sui o le komiti e fesiligia ai nisi o mataupu, e uiga i le nonogatupe e 20 miliona a le malo, lea na faia i le 2007 mai le Teugatupe a le Vaega o le Litaea.

Mai le nonogatupe e 20 miliona na pasia e le fono, toe $1.2 miliona o loo totoe i le taimi nei, e tusa ai o le ripoti lea na tauaao atu e le tofa Malemo Tausaga i luma o le komiti i le taeao ananafi.

O sui o le malo na molimau i le iloiloga e aofia ai le Teutupe a le malo ia Magalei Logovii, Luatua Filisouaina Tafua, le pule o le Ofisa o le Litaea, m a Tagaloa Toloa Letuli lea o loo avea ma pule o le Ofisa  o loo  vaavaaia tupe mo Falelima, lea o loo i lalo o le Ofisa a le alii Kovana.

Na taua e Luatua i lana molimau e faapea, o le aso 23 Novema 2007 na faamatuu atu ai ele Ofisa o le Litaea le siaki e 20 miliona o le nonogatupe i le malo, ma o le taimi nei, o loo tulaga lelei le totogiina atu o tupe sa malilie itu e lua totogi atu i masina taitasi, mole umi e 10 tausaga o loo faamoemoe e totogi ai.

E $237,810.25 i le masina o loo totogi e le malo i le Litaea mo le nonogatupe, ma e tusa ma le molimau a Magalei, sa i ai masina sa faaletonu ai le vaega tupe lea o loo faamoemoe e totogi ai le nonogatupe, ma aapa atu ai loa le malo i le Teugatupe Lautele mo se tupe e faaatoa ai le peimeni e manaomia.

Saunoa Velega e faapea, o se tasi o faanoanoaga o loo ia te ia, o le le lelei o le auala sa  faasoasoa atu ai vaega tupe o le 20 miliona, ona o nisi o vaega sa pasia e faaalu i ai le tupe ua ova mamao le aofaio le tupe ua latou faaaogaina, mai le tupe sa pasia atu e le Fono.

Mo se faataitaiga e pei ona saunoa Velega, o le Faaalia o Tu ma Aganuu a le Pasefika, lea e $1.28miliona ua ova ai le tupe faaaoga mai le tupe sa faamaonia atu, atoa ai ma le  faatauina mai o le vaa toso vaa mai Hawaii, lea e $1.4 miliona ua ova ai le tupe sa pasia mai le tupe na faaaoga.

“O le isi faafitauli lea ua tulai mai, o vaega tupe sa pasia mai le 20 miliona peitai o lea ua tulaga faaletonu mai, mo se faataitaiga o le fale fono sa pasia i ai le $2.8 miliona, peitai o lea ua taua i le ripoti, toe $1.2 milona le tupe o loo totoe mai le 20 miliona,” o le saunoaga lea a Velega.

Na faamanino e Magalei i lana molimau e faapea, na mafua ona ova le tupe na faaaoga i le Faaaliga o Tu ma Aganuu lea na tali malo ai le atunuu i le 2008, e mafua mai i pili mai pisinisi na tagi atu ina ua maea le taligamalo a le atunuu, ina ia totogi atu a latou pili mai tautua sa latou ofoina atu i le taimi o le faamoemoe.

Saunoa Magalei, talu ai e lei i ai se galuega a lona ofisa e fesootai ma tiute tauave a le komiti o le faamoemoe, na faia ai loa le faaiuga ina ia totogi tupe a pisinisi ia o loo tagi atu.

Na toe fesili Velega ia Magalei poo ai e avatu ai le malosi e toe faaaoga ai tupe mai luga o le aofai o tupe na pasia atu  e le fono, na saunoa Magalei, o  le kovana e i ai le malosi lena e faataga ai ona faaaoga tupe pe afai ua maea le tupe na atoa mo se galuega.

Ua i luma nei o le komiti ripoti uma e uiga i le nonogatupe e 20 miliona, faapea ai ma faamaumauga o le tulafono na pasia e le fono i le 2007, ma ua galulue le komiti mo le iloiloina o ia ripoti ina ia mautu ai sana faaiuga i se taimi o i luma.