Ads by Google Ads by Google

Fautua Faipule i le Komesina i auala foia ai le faafitauli i fualaau faasaina


Luluaao afioga i Faipule ma le Komesina o Leoleo ia Le’i S. Thompson ina ua mae’a le iloiloga sa fesiligia ai le tautua a le Ofisa o Leoleo, lea sa faataunuuina i le vaiaso na te’a nei. [ata AF]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

O le iloiloga a le Komiti o le Puipuiga o le Saogalemu Lautele a le maota o sui lea na faataunuuina i le vaiaso na tea nei, faatasi ai ma le Komesina o Leoleo ia Le’i Sonny Thompson, na taoto atu ai fautuaga a afioga i faipule i auala e tatau ona foia ai le faafitauli o fualaau faasaina i le atunuu.

 

O le iloiloga na taitaia e le afioga i le Taitai Komiti ia Manumaua Wayne Wilson, lea foi na maua ai afioga o alii ma le tamaitai faipule e fesiligia ai le Komesina i nisi o mataupu e faatatau i le tautua a le Matagaluega o le Puipuiga o le Saogalemu Lautele.

 

A o le fesiligia Le’i, na muamua faaleo le agaga faafetai o le Komiti e tusa ai o le auaunaga a susuga i alii ma tamaitai Leoleo i le faamalosia lea o tulafono, atoa ai ma le puipuia o le saogalemu lautele mo le mamalu o le atunu’u.

 

FUALAAU FAASAINA

 

O le afioga i le alii faipule ia Vaetasi Tuumolimoli Saena Moliga na fesiligia Le’i e faatatau i le tulaga ua i ai le faafitauli o fualaau faasaina i le atunuu, ae poo faapefea ona taumafai le matagaluega e foia lea faafitauli.

 

Saunoa Le’i e faapea, ua toeitiiti lava o aso uma e pu’e faapagota ai ma molia i le Faamasinoga i latou o loo aafia i solitulafono o le umia faasolitulafono o fualaau faasaina, faapea ai ma isi ituaiga solitulafono ua maitauina le faatupulaia i lenei vaitaimi, e pei o le talepe fale ma le gaoi, faia o uiga mataga faafeusuaiga i fanau laiti, atoa ai ma le faia o sau’aga faasaga i fanau aemaise ai foi Tina ma fanau tamaitai laiti i totonu o aiga.

 

Na faamanino e Le’i e faapea, o le toatele o tagata o loo molia i le umia o fualaau faasaina ma a’upega, e taofia mai e Leoleo i luga o le alatele, lea foi e pei ona molimauina i rpoti o loo faasalalau e le au faasalalau i le atunu’u.

 

O le faafitauli e pei ona saunoa Le’i, e le o i ai se malosiaga i Leoleo latou te faatonutonuina ai tulaga o uta ma oloa o loo ulufale mai i le atunu’u. Sa ia faamanino atili e faapea, o Leoleo e lona lua i soo se mataupu e ulufale mai ai fualaau faasaina mai uta ma faamomoli mai fafo, ae o le Ofisa lava o Tiute e muamua i luma o le laina, o i latou foi ia o loo muamua taunuu i ai mataupu faapenei i malae vaalele poo le uafu tele fo’i.

 

Sa ia taua atili foi le galulue pea o lona Ofisa ma le Ofisa o le Loia Sili mo se auala e foia ai le faafituali o fualaau faasaina i le atunuu, aemaise ai o le molia lea o i latou o loo faia nei solitulafono.

 

Na fesili fia malamalama le Faipule mai Manua #1 ia Vesi Talalelei Fautanu Jr, i le mafua’aga e ala ai ona faatupulaia fualaau faasaina i le atunuu, a o lea ua silia i le 5 masina talu ona tapuia femalagaaiga a vaalele i le va o Amerika Samoa ma Hawaii.

 

Saunoa Vesi e faapea, sa i ai lona talitonuga o le a faaitiitia fualaau faasaina ona o lea ua tele masina talu ona tapuia malaga a vaalele, ae foliga mai o lea lava e aga’i i luma le faatupulaia o lenei faafitauli i le taimi nei.

 

Ina ua talanoaina le mataupu i fualaau faasaina, na toe laga mai ai loa e le faipule mai Ofu, Olosega ma Sili le mataupu e faatatau i le osofaiga a Leoleo na alu i Ofu i ni nai masina e le i mamao atu mo le sailia o fualaau faasaina.

 

Saunoa le afioga a Tiaoalii Fau Sai ma faaleo lona agaga faanoanoa i le auala na faatino ai e le Ofisa o Leoleo lenei osofaiga, ma ua foliga mai ai ua le amanaiaina aia tatau o tgata. Na taua e Tiaoalii e faapea, e lelei le Komesina ma Leoleo na maua sa latou moe lelei i le po lea na mae’a ai le osofaiga, ae o ia, e le i maua se mapu o lona loto ona o le faasea o tagata o lona itumalo.

 

Sa ia fia malamalama atili foi i auala e faatino ai suesuega a Leoleo, poo fea mataupu e le tatau ona faalauiloaina ae o fea foi mataupu e mafai ona faalauiloa.

 

Sa ia taua se mataupu e faatatau i se pasese na malaga mai Manu’a i le vaalele, ae maua ai fualaau faasaina ina ua taunuu i le malae vaalele i Tafuna, o lea lava e faatalitali poo fea ua oo i ai lea mataupu, poo le mea o le isi lea mataupu e faalilolilo lona suesueina e pei oan saunoa le alii Komesina.

 

O le mataupu lona lua e pei ona saunoa Tiaoalii, o le mataupu e faatatau i le Faletua o se tasi o Taitai o le atunuu na malaga mai i Hawaii ae maua ai fualaau faasaina i le malae vaalele. E oo mai foi i lenei taimi e le i maua mai se vaega e faatatau i sueseuga a Leoleo.

 

Na teena e Le’i le manatu e i ai mataupu tau solitulafono o loo faalilolilo lona suesuega. Soo se tagata lava e aafia i se solitulafono, e le mafai ona alo ese ai le tulafono, e tatau foi ona tali atu lea tagata i lana solitulafono.

 

O le mataupu e faatatau i le osofaiga na alu i Ofu, e le i faia ona o se isi tulaga, ae o le vaavaai a le Ofisa o Leoleo, e tutusa tagata uma i lalo o le atunu’u. E le faapito foi le vaai faapea o ia e sau mai Ofu, ona manatu lea e aua nei suesuea ni solitulafono o loo alia’e mai ai.

 

Tulaga i le Ofisa o Leoleo i Manu’a, na taua e Lei le taumafai malosi pea e faaleleia lea tulaga. E i ai alo ma fanau mai Ofu Manua o lea ua aumai e galulue i Tutuila nei, lea foi ua mae’a ona su’e i latou i le suega mo le Aoga Faaleoleo lea ua faamoemoe e amata i le masina fou o Aokuso.

 

Saunoa atili Le’i e faapea, mai le silia ile toa 250 tamaiti na sue i le suega Faa Leoleo, e na o le toa 6 lava i latou na pasi, ae o le toatele e matua tele lava le faaletonu i le maualalo o latou togi na ausia.

 

Na faailoa e le tamaitai faipule mai Fofo ia Andra Samoa tulaga faaletonu ua maitauina i lona afioaga i Leone, ona o le faafitauli o fualaau faasaina, ma ua atagia mai ai, ua le malu puipuia ma saogalemu ola o tagata o lona afioaga. Sa ia talosaga Le’i mo se fesoasoani a lana Matagaluega ina ia foia lea faafitauli.

 

Sa ia taua foi e faapea, e tatau lava ona aga’i sa’o loa le Matagaluega o Leoleo e saili ma nofoaga faapitoa ia ua mautinoa o loo puna mai ai fualaau faasaina e pei o le Aute ma le Filifili. 

 

Ua tele fale o aiga ua talepe ma osofaiga ma ua toatele foi tagatanuu ua aafia i nei solitulafono matuia, e mafua mai ona o tulaga i fualaau faasaina.

 

Na fesiligia e le Sui Fofoga Fetalai ia Fetu Fetui Jr le Komesina i lona aafia lea o faiga faatosina o le palota o loo loma nei. 

 

Sauoa Fetui Jr e faapea, o le Komesina lava ia o Leoleo e faamamalu i lona tulaga, e le vaaia foi i ni tulaga tau faatosina o palota, ae faalagolago ia te ia le faamalosia o le tulafono, peita’i o le faafitauli ua maitauina, ua aafia Le’i i tulaga tau faiga faatosina, ina nei avea lea ma itu tosina atu ai ma nisi o Leoleo, pe aafia ai foi faaiuga fai i totonu o le matagaluega o Leoleo.

 

Saunoa Le’i e faapea, o lona auai i faiga faatosina o le faiga palota, o lona lava lea aia tatau faatagata palota, pau le itu sa ia faapupulaina, o ona lava taimi avanoa ina ua mae’a taimi faigaluega lea e faatino ai lea faamoemoe.