Ads by Google Ads by Google

Finau pea Vesi mo se isi malaga e ave ai gasegase i fafo mo togafitiga


Afioga i Faipule i le taimi o le latou tauaofiaga i le vaiaso nei. [ata AF]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

E ui o lea ua teena e le Komiti Faapitoa a le malo o lo o gafa ma Puipuiga o le Faama’i o le Coronavirus le talosaga a le Komiti o le Soifua Maloloina a le maota, mo se isi malaga lona lua a le va’alele e auina atu ai gasegase i fafo mo togafitiga, peita’i na taua e le Taitai Fono o le Komiti lona finau pea ina ia talia lana talosaga.

 

Saunoa le afioga i le ali’i Faipule mai Manu’a ia Vesi Talalelei Fautanu Jr e faapea, o le itu e lagona ai lona faanoanoa, o lea ua teena e le Komiti o le Puipuiga o le Coronavirus le talosaga mo se isi va’alele, a o lea ua ova i le 100 le aofa’i o gasegase ua manaomia le auina atu i fafo mo togafitiga. 

 

Na faamanino e le ali’i Faipule lona malamalama lelei i le finagalo o le malo, i le ave lea o le faamuamua i le puipuiga o le atunu’u mai le ono aafia lea i le siama o le coroanvirus pe afai ae oo mai i le teritori, ae i lona talitonuga, ua tele masina o taofia malaga a va’alele ona o le manatu e tu’u le avanoa i le Komiti Faafoe o le puipuiga mo le faatinoina lea o a latou tapenaga e sauni ai mo soo se taimi e ulufale mai ai le fa’ama’i i laufanua o Amerika Samoa.

 

Sa ia talosagaina le afioga i le ali’i Fofoga Fetalai o le Maota o Sui ia Savali Talavou Ale, mo se avanoa e fesiligia ai le Kovana o le atunu’u pe i ai se isi avanoa e fa’ataunu’uina ai se malaga lona lua mo le va’alele.

 

Ona o lea talosaga, na finau ai loa Vesi mo se iloiloiga ma le Komiti Faafoe o le Coronavirus, sei faapupula le tulaga ua i ai tapenaga mo le puipuiga o lenei fa’ama’i. 

 

Na lagolagoina e le afioga i le ali’i Faipule ia Faimealelei Anthony Fu’e Allen le tatau lea ona faia se iloiloga a le Komiti o le Coronavirus, mo le tuuina atu o se faapupulaga i le Maota i le tulaga ua i ai a latou tapenaga. A o le i faataunuuina lea iloiloga, na talosaga Faimealelei ina ia faia muamua se feiloaiga a le Maota ma le Komiti o le Falema’i o le LBJ, sei faapupula le mataupu i gasegase o lo o fia ave i fafo pe faamaonia le ripoti a le Taitaifono ua silia i le to’a 100 gasegase ua mana’omia le fia auina atu i fafo.

 

Saunoa Faimealelei e faapea, ua mafua ona ia fesiligia lea tulaga, o ia o le totino o le Komiti Faafoe a le LBJ, na te le o faalogo fo’i i ni ripoti e faatatau i ni gasegase se to’atele ua manaomia le fia auina atu i fafo. 

 

Saunoa le Sui Fofoga Fetalai ia Fetu Fetui Jr e lagolago finagalo fa’aalia o afioga i Faipule i le manatu alofa lea i le mamalu o le atunu’u o lo o taofia i fafo ona o le taofia ai o malaga a va’alele, peita’i i lona taofi, e tatau lava ona malu puipuia le atunu’u mai le ono sao mai i ai o le siama o le fa’ama’i oti ua pagatia ai le tele o atunu’u tetele o le lalolagi. 

 

Na faamanino e Fetui le to’atele o tagata palota mai lona itumalo o lo o poloka i Hawaii ma Amerika, o nisi na malaga i talavai ae o isi na malaga e asiasi i fanau ma aiga a o lea ua fetaui ma le taofia o malaga a va’alele.

 

Sa ia taua le tatau lea ona saili e le malo ma le Fono se auala talafegai e toe fa’afo’i mai ai le mamalu o le atunu’u o loo poloka i fafo, ae i le taimi lava e tasi, e tatau ona matua malu puipuia le atunu’u ina nei aafia i le faama’i.

 

Na faafetaia e le Fofoga Fetalai o le maota ia Savali Talavou Ale taitai o Komiti taitasi mo galuega lelei o lo o fa’aauau pea mo le atunu’u a o alo atu ai le Fono mo lana malologa e 2 vaiaso. Sa ia fautuaina afioga i Taitai Komiti ina ia fa’aauau pea galuega lelei ma sailiii mataupu e manuia ai le atunu’u.

 

Sa ia faafetaia faapitoa fo’i le afioga a Vesi i lona naunau pea e saili auala e auina atu ai gasegase i fafo mo togafitiga, atoa ai ma le taumafai e saili auala e toe fa’afo’i mai ai le atunuu o loo taofia i fafo.

 

I lona lava talitonuga e pei ona saunoa Savali, o lea ua silia ma le 7 masina talu ona taofia malaga a va’alele, o le umi fo’i lea talu ona taofia le toatele o le atunu’u i fafo, ma ua tatau fo’i ona lava tapena le Komiti Faafoe e Puipuia le atunuu mai le gasegase o le Coronavirus mo le faatinoina o tiute pe afai e tula’i mai se faama’i i Amerika Samoa.

 

Na lagolagoina e Savali le tatau lea ona aami le Komiti Faafoe se’i fesiligia, pe ua lava sauni i latou mo le tali atu i le taimi e tula’i mai ai se fa’ama’i i le atunu’u. 

 

Saunoa le afioga i le ali’i Faipule ia Vaetasi Tuumolimoli Saena Moliga, e tatau i soo se afioga i Faipule ona fa’aeteete i saunoaga latou te faasoa i le au faasalalau, ona o taimi uma latou te faia ai ni saunoaga, ia latou silafia o i latou o sui o le Fono Faitulafono.

 

“E fautua atu i le mamalu o afioga i Faipule, o la tatou tiute o le puipui lea o le mamalu ma le tulaga maualuga o le Fono Faitulafono, soo se taimi tou te saunoa ai ni a outou mataupu, ia outou manatua o le Fono lava lena,” o le saunoaga lea a Vaetasi.

 

Sa ia taua atili e fa’apea, soo se mataupu e faasoa i luga o upega o fesootaiga, e faitau ai le afe ma afe o tagata Samoa o lo o alala i soo se tulimanu o le lalolagi. 

 

“Mafaufau muamua lava i le nofoa o lo o e alala ai ma fesili ane poo ai na aumaia oe i le maota. Ia outou silafia, o tatou na filifilia e itumalo e fai ma o latou sui, lona uiga fo’i la, o le tatou tiute o le puipui lea o le maota faapea o tatou itumalo,” o le isi lea sanoaga a Vaegasi.

 

E le i faalaua’itele e le afioga a Vaetasi le vaega tonu na autu i ai lana fautuaga, peita’i o le aso Gafua na te’a nei na lomia ai e le Samoa News i le gagana faaperetania se finagalo mai le afioga i le ali’i Faipule ia Vesi, ona o le mataupu e pei ona teena ai e le Task Force le talosaga a le Komiti o le Soifua Maloloina a le maota, mo se malaga lona lua a le va’alele e auina atu ai gasegase i fafo mo togafitiga, faapea ai ma le toe faafo’i mai o le atunu’u o lo o poloka i fafo.

 

Na taua e Vesi i le Samoa News ina ua mae’a ona teena e le Task Force le talosaga a le komiti, o le faaiuga a le Komiti Faafoe e teena le latou talosaga, ua atagia mai ai le le manatu mamafa o le Komiti Faafoe i soifua o tagata o le atunu’u o loo poloka i fafo talu mai le masina o Mati o le tausaga nei.

 

O le toatele o i latou nei e pei ona saunoa Vesi, e leai ni aiga o nonofo ai, sa faalagolago fo’i i ni nai seleni laiti na malaga ma latou mo le faatinoina o mea uma e mana’omia ao toesea ai mo se taimi puupuu, ae talu ai o lea ua tele masina o taofia peai latou i fafo, e talitonu Vesi, o nisi o i latou nei ua leai ni tupe e tua i ai, e leai fo’i ni aiga e nonofo ai.

 

“O le toatele o tagata nei sa malaga mo talavai, o lea la ua mae’a le talavai toe taofia atu ai ma malaga a va’alele, ua leiloa nei e nai tagata poo fea laa tua i ai,” o le saunoaga lea a Vesi.

 

O le vaiaso nei lea ua faatulaga e toe faia ai le isi feiloaiga a le Komiti o le Soifua Maloloina a le Maota o Sui ma sui o le Komiti Faafoe, se’i fesiligia e tusa ai o tapenaga ua i ai pe afai e tula’i mai se fa’ama’i.

 

Na taua e le Taitaifono o le Komiti Faafoe i lana tali, tofa Iulogologo Joseph Pereira le leai o se fuafuaga a le malo mo se isi vaalele faaopoopo e la’u ai gasegase i fafo mo togafitiga, ona o lea ua maitauina le siitia maualuga o le aofa’i o tagata ua maua i le gasegase i Hawaii faapea ai ma Amerika.