Ads by Google Ads by Google

POU TIUTE A LEOLEO


[ata: foa'i]

Pago Pago - AMERIKA SAMOA

LOKA SE TAMALOA I LONA FA’AFEFEINA O LONA TO’ALUA I SE AGAESE

O le vaveao o Ianuari 23, 2025, na faafeso’ota’i ai e se tina ia le Ofisa a Leoleo i Tafuna, mo se fesoasoani talu ai le fa’afefeina o ia e lona to’alua i se agaese.  Ae e le’i umi ona valaau atu le tina, ae toe maua e leoleo seisi valaau mai i se tasi o tuaoi, o lo’o ripotia atu le tuliloaina e le tamaloa o lona toalua ma taumafai e tau’ai le fafine i ni ma’a.

[Ua le lomia suafa a i latou na a’afia aua le puipuiga o le tina na a’afia faapea fanau iti sa a’afia.]

Na agai atu leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave ma fa’atalanoaina le tina na a’afia, ae o le taimi lea ua maua ai e le tina na a’afia ia le agaese sa fa’afefeina ai o ia e lona toalua.  Ma sa ta’ita’i atu e le tina na a’afia ia leoleo i lo latou fale ma faasino iai le potu o lo’o iai lona to’alua.

E tatala atu e leoleo ia le faitoto’a o le potu, o lo’o ta’oto mai le na molia i luga o le moega.  Sa faapea lona lokaina mai o ia e leoleo ma tu’uina i totonu o le taavale leoleo ma aveina atu loa o ia i le ofisa a leoleo.

O lo’o ta’ua i totonu o fa’amaumauga a le faamasinoga, o le tina na a’afia, o ia e ana le fale sa tupu ai le faalavelave, lea o lo’o la nonofo ai ma lona to’alua.

I le molimau a le tina na a’afia, sa ia ta’ua ai e faapea, na amata mai le la pisa ma lona to’alua i le aso 22 o Ianuari, ina ua la o ma sana uo e la te ao vai mo lona aiga.  Ae i lona toe fo’i mai, ua fa’amisamisa atu lona to’alua ma lau lona le fa’amaoni i lo la va.  Ma na atili le fiafia le na molia, ina ua ia toe va’ai foi i le uo lava lea e tasi a le fafine, i le aso na soso’o ai.

Ina ua taunu’u le tina na a’afia i le fale i le aso na soso’o ai, sa amata ona ‘e’e atu lona to’alua ia te ia, a’o u’u i lona lima se agaese.  Ma na fa’aauau ona faapea atu le na a’afia i le tina na a’afia, e toe fai atu loa sana tala, ona ia (le na molia) tipitipiina lona to’alua i le agaese.

Sa faapea ona sasa e le na molia ia sima o le fale i le agaese ma togi se faamalama i se moli uila.  Ona taumafai lea o le na molia, e ave le la tama teine e lua tausaga.  Sa fa’ailoa atu e le tina na a’afia i leoleo, o taimi ua lava e tupu ai se le fe’ese’esea’iga ma lona toalua, e iai lava le la teineititi lea.  Ma sa talitonu le tina na a’afia, na mafua ona le o’o atu le lima o lona to’alua ia te ia, ona o la sa si’i lana tama.

Ina ua fa’atalanoaina e leoleo ia le na molia, sa ia ta’ua e faapea, na mafua ona ia to’atama’i ona o le tu’ua e lona toalua o le latou fale, e aunoa ma le fa’ailoa atu ia te ia.  Ma na atili ai ona le fiafia, ina ua ia va’ai o lalaga fala mai lona toalua ma lana uo.

Sa fa’amaonia e le na molia ia lona u’uina o se agaese, ma le fa’aaogaina o le agaese e ta ai le sima (wall) o le fale faapea ma le fa’aleagaina o le ‘louver’ o le faamalama, i se moli uila.

Na fa’ailoa e le tina na a’afia i leoleo, e foliga mai na fa’asuaava le na molia i le taimi sa tupu ai le faalavelave ma o le mafua’aga lea na te le’i lagona ai e saogalemu i le iai o lona to’alua i le fale.  Sa ta’ua foi e le tina na a’afia le tupu so’o o fe’ese’esea’iga ona o lona toalua.

O moliaga a le to’alua o le tina na a’afia, na aofia ai le Faatupu Vevesi i totonu o le aiga, Fa’ao’olima i lona tulaga e tolu, Fa’aleagaina o mea totino faapea ma le faia o ni gaioiga e ono a’afia ai le saogalemu o se tamaititi/teineititi.

O nei moliaga, o ni moliaga e a’afia ai sauaga i totonu o le aiga.

O le moliaga o le faatupu vevesi ma le fa’ao’olima, o ni vaega ‘C’ i soligatulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui i le o’o atu i aso e sefululima, po o se sala tupe e $300; po o faasalaga uma e lua.

O le moliaga o le fa’aleagaina o mea totino, o se vaega ‘B’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui i le ono masina, po o se sala tupe e $500; po o faasalaga uma e lua.

Ma le moliaga o le faia o se gaioiga e ono a’afia ai le saogalemu o fanau iti, o se vaega ‘A’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui mo le tausaga atoa, po o se sala tupe e $1,000; po o fa’asalaga uma e lua.

E $1,000 se vaegatupe na fa’atulagaina e mafai ona tatalaina ai le na molia, e faatalitali ai lona fa’amasinoga.

TA’UA I RIPOTI A LEOLEO LE MISA O SE ULUGALII AE O IAI LE FANAU

I fa’amaumauga a le faamasinoga, o lo’o ta’ua ai le fa’afeso’ota’ia e se tina ia le Ofisa a Leoleo i Tafuna i le aoauli o le aso 26 o Ianuari, 2025, e ripotia ai le sauaina o ia e lona to’alua, i luma o le la fanau.

[O le a le lomia igoa o i latou na a’afia i lenei fa’alavelave, aua le puipuiga o le tina na a’afia faapea le fanau.]

E ui ina sa sole le na molia, ae peitai, sa moliaina pea o ia i le tulafono i se taimi mulimuli ane.

Sa aga’i atu leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave ae peitai, e le’i maua atu le tina na a’afia ma lona to’alua (le na molia), se’ia vagana lo la alo tamaitai e 18 tausaga, lea na fa’ailoa atu i leoleo, le tu’ua e ona matua ia le fale ma o lo’o i luma o se faleoloa i Malaeimi.

Na faapea ona toe agai atu leoleo i le faleoloa e pei ona sa fa’asino atu e le teineititi 18 tausaga, ae na maua atu ai na’o le tina.  Sa fesiligia e leoleo ia le tina po o manaomia le auaunaga a le vaega o le EMS, ae peitai, sa tali le tina, e leai.  Sa fesiligia foi e leoleo ia le tina po o fea o iai lona to’alua, ae na fa’asino le tina i togavao i tua o le faleoloa ma fai iai, o iina na sola agai iai lona to’alua.

Sa faapea ona faamatalaina e le tina na a’afia, i leoleo, ia le la’ei o lo o ofuina e lona to’alua.  Na fautuaina e leoleo ia le tina na a’afia ina ia toe fo’i i lona fale e faatali mai ai ma lana fanau, ae o le a o latou o e saili le na molia.

Ae peitai, sa le’i maua e leoleo ia le na molia i lea afiafi.

Na faapea loa ona toe fo’i atu leoleo i le fale a le tina na a’afia ma fa’atalanoaina o ia.  Ma e tusa ai ma le faamatalaga a le tina na a’afia, na fo’i atu i le latou fale, o lo’o moe lona to’alua i luga o lona moega.  Sa ia fa’atonuina lona to’alua e alu ese ma lona moega, ae ita lona to’alua ma tu i luga, i le tu’i o ia.  Ma na ia taumafai foi e titina le ua o le tina.

Sa ta’ua e le tina le taumafai o lona alo 18 tausaga, e fesoasoani atu ia te ia, ae peitai, sa malosi tele lona to’alua.  

Na ta’ua e le tina na a’afia, le sola o lona to’alua, ina ua taunu’u atu leoleo.

O lo’o ta’ua foi i totonu o fa’amaumauga a le faamasinoga, le tupu o le misa a lenei ulugalii a’o matamata le fanau.  O lo’o ta’ua foi le tupu so’o o lenei tulaga i totonu o lenei aiga, i le o’o o le lima o le na molia i le tina na a’afia, pe a le faia e le tina mea o lo’ o mana’o iai le na molia.

O moliaga i lenei fa’alavelave, na aofia ai le Fa’atupu Vevesi i totonu o le Aiga faapea le Fa’ao’olima i lona tulaga e tolu.  O nei moliaga, o ni vaega ‘C’ i solitulafono mama, ma e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, i le ta’i 15 aso, i le moliaga e tasi.  Po o se sala tupe ta’i $300; po o fa’asalaga uma e lua.

E $5,000 na fa’atulagaina e mafai ona tatalaina ai le na molia, e faatalitali ai lona faamasinoga.

VALAAU E SE AIGA IA LEOLEO INA UA LE MAFAI ONA FA’ATO’ATO’A LE ATALI’I

O le afiafi o Ianuari 26, 2025, na fa’afeso’ota’i ai e se tina ia le Ofisa a Leoleo i Fagatogo e ripotia ai sona alo o lo’o fa’amisa i totonu o le latou aiga.

Na agai atu leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave ma e tusa ai ma fa’amaumauga a le faamasinoga, sa fa’atalanoaina e leoleo ia le tina lea na valaau mai i le ofisa a leoleo.

Ma na ia ta’ua le filemu o mea uma i totonu o le latou aiga ma o lona alo lea na tupu ai le fa’alavelave ma lona to’alua sa i le umukuka mo le gaseseina o le latou taumafataga.  Ae sa fa’ate’ia le aiga atoa ina ua alu atu le ua molia ma togi se laulau i totonu o le fale ma ato le faitoto’a o le fale.

Ina ua taumafai le tina e taofi le ua molia, ae lilium ai le atalii ma palauvale mai i lona tina ma fai mai iai, e leai sana feau.

Sa ta’ua e le tina lo latou taumafai e fa’ata’ita’i le na molia, ae na atili ai ona leotele ma i’u ina savali mai iai lona uso (uso a le na molia), ae peitai, na oso le na molia ma u’u mai se agaese ma taumafai e osofa’ia ai lona uso.

Na ta’ua e le tina le taofia o le na molia ae e le’i o’o i lona uso ma le agaese.  Ma e taunu’u atu leoleo, o lo’o i tua o le fale ia le na molia, ae peitai, e toe su’e atu ua leai seisi.

O le suafa o le na molia, o Clinten Tofaeono.  Ma sa maua e leoleo seisi valaau, a’o latou agai atu i le ofisa a leoleo, o le la ua toe fo’i atu le na molia, i le fale, ma toe fa’aauau ona fa’avevesi i lona aiga.

E taunu’u atu leoleo, o lo’o i totonu o le potu ia Tofaeono ma sa faapea ona avefaapagotaina o ia e leoleo ma aveina atu i le ofisa autu a leoleo i Fagatogo mo le fa’aauauina o a latou su’esu’ega.

I le faamatalaga tusia a Tofaeono, sa ia ta’ua ai e faapea, na fai le la umu ma lona tama i lena taeao, ae otegia ai o ia e lona tama.  Ma sa le fiafia o ia, ona o la na tiga lona tua ma lona ulu.  O le mea lea na alu ai i luma o le latou fale ma amata ona palauvale ai, ae alu atu lona ‘uncle’ i le fasi o ia ma na atili ai ona le fiafia Tofaeono.

O le mea lea na alu ai i totonu o le fale ma togi le laulau ma ato le faitoto’a.  Ona ia tago lea u’u mai se agaese ma savali agai i fafo o le fale.

E le’i maua e leoleo ia le agaese.

O moliaga na faia faasaga ia Tofaeono, na aofia ai le Faatupu Vevesi i totonu o lona aiga ma le Fa’ao’olima i lona tulaga e tolu.  O nei moliaga, o ni vaega ‘C’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui i le o’o atu i aso e sefululima, po o se sala tupe e ta’i $300 i le moliaga, po o faasalaga uma e lua.

E $5,000 se vaegatupe na fa’atulagaina e mafai ona tatalaina ai le na molia, e faatalitali ai lona faamasinoga.

MOLIA SE ALII I LONA SAUAINA O SEISI ALII I SE AGAESE

E tusa ai ma fa’amaumauga a le faamasinoga, o le taeao o le aso 24 o Ianuari, 2025 na o’o atu ai se valaau i le Ofisa a Leoleo i Tafuna, e tusa ai ma se alii ua manu’a ona ua osofa’ia o ia e seisi alii, i se agaese.

E ui ina sa sola ese ia le susuga ia Oma Mauigoa, lea na tu’ua’ia i lenei faalavelave, ae peitai, sa molia o i le tulafono i le fa’ao’olima ma le fa’atupu fa’alavelave.

Na fetaui le o’o atu o leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave, ae ua tu’uina le na a’afia i totonu o le taavale a le EMS ma faatopetope atu i le falema’i mo ona togafitiga.

Sa taumafai leoleo e saili ia le eria mo Mauigoa, ae peitai, e le’i mauaina o ia.

O lo’o ta’ua i fa’amaumauga a le fa’amasinoga le o’o atu o leoleo ile LBJ i le aoauli o lea aso, ma pu’eina ata o manu’a a le na a’afia faapea ma le fa’atalanoaina o ia.

Ae e tusa ai ma se molimau a se tasi o tagata faigaluega a le EMS na fesoasoani i le aveina atu o le na a’afia i le falemai, o manu’a a le na a’afia, na aofia ai tua o lona ulu faapea ma se manu’a i lona lima tauagavale.  Na mafai ona toe te’a i tua le na a’afia, i le afiafi o lea aso.

Na faatalanoaina e leoleo ia se alii na iai i le taimi sa tupu ai le faalavelave (molimau #2) ma sa ia fa’amatalaina e faapea, na o la savali atu ma le na a’afia i le ala galue i tafatafa o le fale fa’amama ta’avale a le MJ Audio Wash Shop, e agai atu i se faleoloa e fai ai se la fa’atauga.  Ae o latou fetaui ma Mauigoa o lo’o alu atu ma sana uilipaelo ma fa’atu ai i la’ua e Mauigoa.

Na ta’ua e le molimau #2 le lu’iina e Mauigoa o le na a’afia ma faia ai se la taugaupu, ae o le taimi lea, na fa’atafa ai i tua ia le molimau #2.  E le’i umi le taugaupu a Mauigoa ma le na a’afia, ae tu’i loa e Mauigoa ia foliga a le na a’afia.  

Sa ta’ua e le molimau #2 lona oso atu ma taumafai e vaovao le fusuaga a le na a’afia ma Mauigoa, ae tago ai Mauigoa i le se’i atu lana agaese mai i le vilipaelo, ma sasau i le ulu a le na a’afia.

Na uma ona ta e Mauigoa ia le ulu a le na a’afia, ona ia liliu atu lea i le molimau #2 ma lana agaese, ae o le taimi lea ua tamo’e ai le alii (molimau #2) agai i le alatele ma taunu’u ai i le fale fa’amama taavale ma ia valaau atu i tama na galulue ai, mo se fesoasoani.  Sa faapea ona tuliloaina e tama mai i le MJ Audio Car Wash ia Mauigoa, agai i Faleniu.

Sa fa’atalanoaina foi e leoleo ia seisi molimau ma sa ia faamatalaina e faapea, o ia na i le fale fufulu taavale (MJ Car Wash), i le taimi na agai atu ai le na a’afia ma le molimau #2, i le faleoloa.  Ae pe a ma le 10 minute, ae ona vaaia ia le molimau #2 o tamo’e atu agai i le fale fa’amama taavale ma valaau atu mo se fesoasoani, a’o tuliloaina o ia e Mauigoa, lea sa alu atu ma se agaese i lona lima.

Ma na feosofi atu le aufaigaluega a le MJ car wash, ma tuliloaina ia Mauigoa agai i Faleniu ae na ta’ua e le molimau lona tamo’e agai i le auala galue lea na iai le na a’afia, o lo’o tamo’e atu ma u’u lona ulu ae ua lavatoto lona tino.

Sa faapea ona fesoasoani atu lenei alii i le na a’afia ma aveina o ia i le fale fa’amama taavale ma o iina na fa’atalitali ai i le EMS ma leoleo.

Ina ua fa’atalanoaina e leoleo ia le na a’afia sa tutusa lava lana fa’amatalaga ma le molimau #2 ma sa ta’ua e le na a’afia i leoleo, ia lona taumafai e tali atu le ta a Mauigoa, i lona lima.  Ae peitai sa tele le manu’a o lona ulu ma le manu’a i lona tamatamai lima.

Na fa’ailoa atu e le na a’afia ma molimau e to’alua, i leoleo, le masani a Mauigoa, e fealua’i i luga o le auala, i le nofoaga tonu na tupu ai le faalavelave ma o lo’o iai so latou talitonuga, na tagofia e Mauigoa ia fuala’au fa’asaina.

O le moliaga muamua na faia faasaga ia Mauigoa, o le Fa’ao’olima i lona tulaga muamua, o se vaega ‘A’ i solitulafono mamafa, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui i le 10 tausaga.

Ma le moliaga o le Fa’atupu Faalavelave i nofoaga faitele, o se vaega ‘B’ i solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui i le ono masina, po o se sala tupe e $500; po o faasalaga uma e lua.