POU TIUTE A LEOLEO
Pago Pago - AMERIKA SAMOA
MOLIA SE ALII I LE TAU’AIA O LE FALEA’OGA
Na lokaina ma moliaina i le masina o Tesema, ia le susuga ia Misimoa Pou, ona o se fa’alavelave sa tula’i mai i le aoauli o Tesema 17, 2024, lea o lo’o tu’ua’ia ai o ia i lona tau’aia o se aoga, o lo’o faiaoga ai lona to’alua.
E tusa ai ma fa’amaumauga a le faamasinoga, o lo’o ta’ua ai le o’o atu o le ua molia i le falea’oga e talanoa i lona to’alua, ae fa’ai’u i lona palauvale i lona to’alua ma ia tau’aia ni ma’a i luga o le falea’oga o lo’o faia ai vasega a fanau iti (ECE).
Sa ta’ua ai foi i faamaumauga a le malo, le tupu so’o o lenei tulaga, o le alu atu o le ua molia, i le a’oga ma misa ma lona to’alua i luma o le aufaigaluega ma fanau a’oga.
Ina ua taunu’u leoleo i le nofoaga na tupu ai le faalavelave ma talatalanoa i le to’alua a le ua molia, sa ta’ua ai e lea tina e faapea, na alu atu lona toalua (le ua molia) i lea aso ma vala’au atu ia te ia, e sau i fafo, ae e na te le’i tali mai iai. Ae sa fa’aauau pea ona vala’au atu le ua molia, e sau i fafo ma na i’u ina lagona mai e nisi o faiaoga e latou te galulue faatasi.
Ina ua o’o ina sau i fafo le to’alua o le ua molia, mai lona potu aoga, sa ia fa’atonuina le ua omlia, e alu ‘ese, ae peitai, sa fa’aauau pea ona ‘e’e atu le ua molia ma i’u ai ina ona u’u maia ni ma’a ma tau’ai i luga o le falea’oga. E fa’atolu ona ia faia lea tulaga.
Sa fa’ailoa atu e le to’alua a le ua molia, ua tolu vaiaso talu ona o la tete’a ma le ua molia, ona o lana amioga lea. Ae o leisi vaiaso na toe alu atu ai le ua molia ma amata foi ona fa’amisa atu i le tamaitai faiaoga, ma ia tusitusia luga o pa sima o le falea’oga.
Na faapea ona agai leoleo i le fale a le ua molia ae peitai, na fiu e tu’itu’i i le faitoto’a, e leai seisi na sau i fafo. Se’ia o’o ina sau le ‘Aunty’ a le ua molia ma fa’asino iai seisi fale, o lo’o nofo ai iina le ua molia.
Ma o iina na maua atu ai e leoleo ia le ua molia ma ave faapagotaina ai loa o ia. Ae e le’i aveina o ia e leoleo, sa taumafai le ua molia e savali ese mai i leoleo, a’o latou talatalanoa atu ia te ia. Ma sa ia le usita’ia foi ia faatonuga a leoleo ma i’u ina ave faamalosi ai o ia e leoleo.
Ina ua su’esu’eina e leoleo ia le ua molia, sa mauaina i totonu o taga o lona ofu ia se tamai pusa o iai totonu ia se vaega o fualaau faasaina, lea na mafai ona fa’amaonia i su’esu’ega a le vaega a leoleo e gafa ma le mataituina o fualaau faasaina.
Na molia ai Misimoa Pou i le Faatupu Vevesi i Nofoaga Faitele, o se vaega ‘B’ o solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui mo le ono masina, pe sala tupe e $500; po o faasalaga uma e lua.
Atoa ai ma le moliaga o le Tete’e i le Ave Faapagotaina o ia, o se vaega ‘A’ o solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui, e o’o atu i le tausaga, pe o se sala tupe e $1,000; po o faasalaga uma e lua.
E $3,000 se vaegatupe na faatulagaina mo le tatalaina i tua o le na molia, e faatalitali ai lona faamasinoga.
MOLIA NI ALII SE TOATOLU I LE SAUAINA O SE TAMALOA
O le po o Tesema 16, 2024 na fa’afeso’ota’i atu ai e se tina ia le Ofisa a Leoleo i Fagatogo, e ripotia ai ni alii se to’atolu sa fasiina lona to’alua ma o lo’o fa’asoesa i totonu o le nu’u.
Sa faapea ona agai atu leoleo e tali le vala’au a le tina ma ina ua o latou latalata atu i le nofoaga na tupu ai le faalavelave, sa o latou lagonaina ia se tagata o ‘e’e ma palauvale leotele.
Ae ina ua feosofi i fafo ia leoleo mai i le latou taavale, sa faapea ona alu atu le tina na valaau mai i le ofisa a leoleo ma fa’ailoa atu i sui malu o le malo, le manaomia o se auaunaga a foma’i mo lona to’alua.
Ma ina o agai atu leoleo i le fale o le tina lea na valaau i leoleo, na fetaui ai se tasi o leoleo ma le ua molia, le susuga ia Mika Lotu ma na faapea ona aveina ai o ia i le ofisa a leoleo mo le fa’aauauina o suesuega faapea ma le togafitiga o ona manu’a.
Sa faapea foi ona fa’atalanoaina e leoleo ia ni alii (po o ni molimau) se to’alua ma sa faamatala e le molimau muamua, ia le faia o se inuga pia a le ua molia ma amata ona palauvale leotele. Ae ina ua ia alu atu e fai iai e alu loa i le fale e malolo, na faapea ona tali mai le ua molia, o le a sau ma ta ona mata i le apa pia.
Na ta’ua e le molimau le alu atu o le tamaloa na a’afia, e tau fa’afilemu ia le ua molia, ae peitai, na oso mai le ua molia ma tu’i o ia i se apa pia e le’i tatalaina. Ona tamomo’e atu lea o se alii e 19 tausaga, o Fiailoa Jr. Poutasi ma seisi alii talavou, ua fesoasoani i le fasiga o le tamaloa na a’afia.
Sa ta’ua foi e le molimau ia lona va’aia o le alii talavou, o u’uina se tafatolu pa’u (traffic cone) ma ta ai le ulu o le tamaloa na a’afia, ma manu’a ai lona ulu.
Na faapea ona lagolagoina e le molimau lona lua ia faamatalaga uma a le molimau muamua.
Na aveina atu ia le tamaloa na a’afia i le falemai i Faga’alu mo le togafitiga o ona manu’a ma ina ua mae’a lea, sa faapea loa ona aveina atu o ia i le Ofisa a Leoleo i Fagatogo mo le fa’atalanoaina o ia.
Sa faapea ona lagolagoina e le na a’afia ia faamatalaga uma a molimau e lua ma sa ia ta’ua e faapea, ina ua u lona tua, ua savali ese, na ia fa’alogoina se mea malo ua tau i lona ulu ma ina ua ia toe tepa atu i tua, sa ia va’aia le alii talavou o tu ma le ‘traffic cone’.
Na fa’amaonia e le to’alua a le na a’afia, ia lana molimau.
Ina ua agai atu leoleo e momoli le ulugalii na a’afia i lenei mataupu, sa va’aia ai le to’alua ia na fesoasoani i le ua molia, i luma o le latou fale ma na faatonuina ai i la’ua e aga’i atu i le ofisa a leoleo, ma o la matua.
Sa molia ia Mika Lotu i le Fa’atupu Vevesi i Nofoaga Faitele, o se vaega ‘B’ o solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui mo le ono masina, pe o se sala tupe e $500; po o faasalaga uma e lua.
Faapea ma le moliaga o le Fa’ao’olima i lona tulaga e tolu, o se vaega ‘A’ o solitulafono mama, e mafai ona nofosala ai i le falepuipui mo le tausaga atoa, po o se sala tupe e $1,000; po o faasalaga uma e lua.
E $300 le vaega tupe na faatulagaina e mafai ona tatalaina ai le ua molia, e faatalitali ai lona faamasinoga.