Ads by Google Ads by Google

Su’esu’e e le FBI fualaau faasaina na maua i le LBJ i le 2018


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

O le masina o Setema o le tausaga e 2018 na tau aao aloaia atu ai e le Matagaluega o le Puipuiga o le Saogalemu Lautele a le malo, i aao o ali’i Su’esu’e o le FBI a le malo tele o Amerika, ripoti ma mau faamaonia e faasaga i le mataupu lea na maua mai ai fualaau faasaina i le meli a le Falema’i o le LBJ i le masina o Me o le tausaga lava lea.

E oo mai lava i le taimi nei, o lo o fa’agasolo pea i ai a latou su’esu’ega.

O le saunoaga lea a le Sui Komesina o Leoleo, afioga Falanaipupu Taase Sagapolutele e faamanino ai le tulaga ua oo i ai suesuega i lenei mataupu, i se iloiloga sa faia i luma o le Maota o Sui i le vaiaso na te’a nei.

Na faatulaga lenei iloiloga e tali ai fesili a nisi o afioga i Faipule e faatatau i le faafitauli o fualaau fa’asaina i le atunu’u, aemaise ai mataupu e faatatau i fualaau faasaina na maua i le Falema’i, Falemeli ma le Uafu, poo fea ua oo i ai le suesueina o nei mataupu.

O le molimau na auai i le iloiloga e aofia ai le Komesina o Leoleo, le afioga i le Faatui ia Lefiti Pese, o le Sui Komesina ia Falana’ipupu, o le Ta’ita’i Leoleo ia Foifua Foifua, ma le Tamaitai Leoleo o loo vaaia le Ofia e teu ai mau faamaonia a le Ofisa o Leoleo ia Zhenopia Jennings.

O le iloiloga na taitaia e le afioga i le ali’i Faipule ia Avagafono Vaimaga Maiava, o le Taitaifono o le Komiti o le Puipuiga o le Saogalemu Lautele a le Maota o Sui, ae o ia fo’i sa avea ma Sui Komesina mo le Matagaluega o Leoleo i le tele o tauaga ua mavae.

Na fesili le Sui Fofoga Fetalai ia Fetu Fetui Jr, e fia malamalama i le tulaga ua oo i ai le suesuega a le Ofisa o Leoleo e faatatau i fualaau faasaina na maua i le Falema’i, ae na faamanino e Falana’ipupu e faapea, na pau le tulaga lata mai na faatino e Leoleo ina ua mae’a ona tauaao atu i FBI ripoti e faatatau i le mataupu, o poloaiga e 2 e saili ai ni isi o nofoaga i le atunu’u.

Saunoa Fetu, o se tasi fo’i na malolo litaea mai i le galuega Faa Leoleo e faapea, afai ua le gafatia e Leoleo ona faia suesuega tetele faapea, ua tatau ona talosaga i le malo tele mo nisi mea faigaluega e fesoasoani ai i le faatinoina o le latou galuega.

“O se tasi o fanau ua oo mai i le Fono e faapea ua oo fo’i i fanau aoga ua aafia i latou i le faatauina atu o fualaau fa’asaina, afai e moni lenei tala, lona uiga ua lava lea e faamaonia ai le mata’utia o le tupu o le faafitauli o fualaau faasaina i le atunu’u,” o le saunoaga lea a Fetu. Sa ia taua fo’i ni isi o ripoti fai mai o loo gaosi lava i Amerika Samoa fualaau faasaina, o le mafua’aga fo’i lea o le faatupulaia.

Sa fautuaina e Fetu le afioga i le Komesina o Leoleo ma le Ofisa ina ia silasila toto’a i le faafitauli o loo tula’i mai i Leoleo fou e lei leva ona faauu, e le gata i le faaletonu o le gagana o loo fa’aaoga i le taimi e fetaia’i ai ma le atunu’u, ae leai fo’i se va fealoa’i.

Na faafetai le afioga i le Faatui i fautuaga ma timaiga i auala e faaleleia ai le galuega Faa Leoleo, ma ia taua ai le manaomia o se isi avanoa e talanoa ma faufautua ai i fanau ina ia tautuana ma latou le mamalu o le atunu’u.

E le na o le motu o Tutuila o lo o pagatia i le faafitauli o fualaau faasaina, ae o loo pagafia ai fo’i ma le Motu Sa i Manu’a. 

Saunoa le Faipule mai Manu’a #2 ia Tiaoali’i Fauagiga Sai e faapea, sa to’a filemu lava lona itumalo ma ua mou ese atu fo’i tulaga o fualaau faasaina ina ua taofia i le Toese e Leoleo se ali’i lea na pu’e faapagota e Leoleo i luga o le va’a alia ao taumafai e ave faanana fualaau faasaina i le itumalo. 

O le faafitauli i le Itumalo i le taimi nei e pei ona saunoa Tiaoali’i, ua toe fo’i lava le tele o le fualaau faasaina i le itumalo ona o lea ua tatala i tua le ali’i na pu’e faapagota e Leoleo ma maua i ai fualaau faasaina. Saunoa Tiaoali’i e faapea, ua tele le aafiaga o tupulaga talavou i totonu o lona itumalo i le taimi nei i tulaga o fualaau faasaina ona o lea ua toe tatala atu i tua le ali’i na taofia e Leoleo.

Na fesiligia fo’i e Tiaoali’i le mataupu e faatatau i le container lea na tatala i luga o le uafu ae lei taunu’u atu Ofisa o le Tiute e siaki. O le popolega e pei ona saunoa Tiaoali’i, e le o mautinoa poo a mea na aveese mai totonu o le container e aunoa ma le faatanaga mai le Ofisa o Tiute.

Na faamaonia e Falana’ipupu le mataupu e pei ona fesiligia e le ali’i Faipule mai Manu’a, ma ia taua ai le suesuega a Leoleo e uiga i lea mataupu. E taunu’u atu Leoleo ua uma ona tatala le container ma o lo o fa’agasolo ai pea lava suesuega i le taimi nei.

Saunoa atili le Faipule mai Manu’a #2 e faapea, o se tasi o faanoanoaga i lona sui faipule, ua le mafai lava e Leoleo ona faatamaia nofoaga o loo fai ma taulaiga o fualaau faasaina i le atunu’u. 

Sa ia taua e faapea, afai ua le gafatia e le Matagaluega ona faatamaia nofoaga nei, ua tatau ona talosaga se fesoasoani mai fafo ina ia galulue faatasi ai i le faatamaia o nofoaga o loo afua mai ai fualaau faasaina i le atunu’u.

Na lagolago e le Faipule mai le Itumalo o Saole ia Titiali’i Kitara Vaiau le finagalo o Tiaoali’i. Saunoa Titiali’i e faapea, toeitiiti o aso uma lava e sau ai i ripoti a le nusipepa mataupu i tagata e pu’e faapagota e Leoleo ona o fualaau faasaina. Ae a fesili atu i nei tagata, ae sau le tali, o fualaau faasaina na aumai i le Aute poo Le Filitili.

O le tele o Faipule na fa’aalia o latou lagona faateia i le ripoti na tapena e le Ofisa o Leoleo e faatatau i le aofa’i o mataupu tau solitulafono e aofia ai fualaau faasaina ua mae’a ona faila i le Fa’amasinoga.

Talu mai le tausaga e 2017 e oo mai i le tausaga lenei 2021, e 277 mataupu tau i fualaau faasaina ua mae’a ona faila i luma o le Fa’amasinoga, ma molia ai i latou o loo aafia i nei mataupu. O lea aofaiga e aofia ai 160 o mataupu e aafia ai le pauta o le aisa, ma le 116 o mataupu e aafia ai le laau faasaina o le mariuana.

Na taua e nisi o Faipule e faapea, e le o faaitiitia le faafitauli o le fualaau faasaina i le taimi nei, ae ua atili ona faatupulaia. O le faafitauli ua mafua ai ona faatupulaia lenei faafitauli, e le o aga’i sa’o Leoleo e faatamaia le pogai o le faafitauli, sei vagana ai le galulue o Leoleo e pu’e mai se vaega o tagata o loo aafia.

“Ana osofa’i e Leoleo le aa o le faafitauli e ala i le faatamaia o nofoaga o loo taatele ai fualaau faasaina, atonu ua maua se mafusaga i mafaufau o tagata,” o le saunoaga lea a le afioga i le ali’i Faipule ia Larry Sanitoa.

Saunoa le tamaitai Faipule mai le Itumalo o Fofo ia Andra Tereise Samoa e faapea, ua ia maitauina le faatupulaia o le faafitauli o fualaau faasaina i totonu o lona itumalo ma le nu’u o Leoleo, ma ua atugalu fo’i lona loto i le vave ona aafia ai o fanau talavou.

Sa ia taua e faapea, o nofoaga e 2 o loo taua soo i ripoti o loo avea ma nofoaga o loo faatau mai ai le aisa ma le mariuana, o ni nofoaga e tu lalata i lona itumalo, ma ua tatau ai ona fai se faaiuga e faatamaia ai nei nofoaga.

“O le auala pito sili lea ona vave e faatamaia ma faaleaga ai olaga o a tatou fanau talavou. Afai tatou te le galulue e tineia le faafitauli lenei, atonu e oo atu i le isi 2 tausaga i le lumana’i ua to’atele fanau talavou ua aafia ma faaleagaina o latou olaga ona o fualaau faasaina,” o le saunoaga lea a Samoa.