Ads by Google Ads by Google

TALA MAI SAMOA


[ata: foa'i]

Apia - SAMOA

PU’E E LEOLEO IA NI ALII MASALOMIA I LE GAOI MA LE FAIA O FAATOSINAGA PEPELO

O le aso Faraile o le vaiaso ua tuanai, sa pu’eina ai e leoleo ia se alii, sa masalomia i le gaoi, i Vailoa, faapea ai se ma se alii sa na ia fa’aaogaina suafa o Faipule e faia ai ni fa’atosinaga pepelo, e maua ai tupe mai i pisinisi.

E pei ona fa’amaonia e le alii Komesina ia Auapa’au Logoitino Filipo i le Samoa Observer, o le aso Lua na pu’eina ai e leoleo ia le tagata lea sa fai ma ia le amio o le faia o ni fa’amatalaga pepelo, e maua ai tupe.

Ma o le aso foi lava lea, sa pu’eina ai foi e leoleo ia se tasi o gaoi, i Satapuala ma o lo’o iai se faamoemoega o le a le pine, ae pu’eina ma isi gaoi e to’alua.

O le alii o Aleniu Finau, o lo’o tu’ua’ia i lona faia o uiga taufa’asese e maua ai tupe mai i pisinisi, ma e pe a ma le sefulu ia tagi ua faia fa’asaga i lenei alii.

O lo’o ta’ua le gau o se tupe e $1,500 a se tamaitai faipisinisi mai Solosolo ia Finau.  Ma o lo’o ta’ua foi le fa’aaogaina e Finau, o le suafa o Molioo Fonoti Molioo, e maua mai ai tupe mai i le tamaitai faipisinisi i Solosolo.

Ae i le mataupu i le au gaoi, sa ta’ua e Auapa’au ia le mauaina o fa’amatalaga mai i le mamalu lautele, e mafai ai ona pu’eina isi au gaoi e to’alua, lea o lo’o tau saili.  Na ta’ua e Auapa’au e faapea, o lenei mataupu e fai sina ogaoga.

O le aso Faraile ua mavae, sa faapea ona gaoia ai e ni alii se to’atolu ia se kiliva i fafo o se faleoloa i Vailoa, na fa’aaogaina ai se naifi.  Ae sa mafai ona pu’eina uma lenei fa’alavelave i se masini pu’eata a le faleoloa.

TOE ILOILO E LE TAMAITAI FA’AMASINO IA TALOSAGA A LOIA

Sa toe iloiloina e le afioga i le Faamasino o Faamasinoga Faaleitumalo, ia Talasa Atoa Saaga, ia talosaga a loia e to’atolu, o lo’o finau mo le itu tete’e, ina ia toe fa’aui i tua ia moliaga o le Taupulepule, ona ua iai so latou talitonuga, ua leai seisi mataupu e tatau ona toe iloiloina, e faasaga ia i latou e to’aono, lea na molia i moliaga e fa, talu ai, e leai ni fa’amaoniga o nei tu’ua’iga, e pei ona sa molimau ai le molimau autu a leoleo, o Marie Tusi, i le vaiaso ua mavae.

O le alii faamasino o Richard Marchant, o lo’o finau mo La’aulialemalietoa Polataivao Schmidt, Fepulea’i Faimata Su’a ma Lise Schmidt, e faapea, e leai se molimau na tu’uina mai i le molimau a Marie, e mafai ai ona masalomia pe molia i latou ia, i ni taupulepulega ma o le mafua’aga lea ua tatau ai ona solofua o latou moliaga.

E na’o le pau le taimi sa ta’ua ai le suafa o La’auli i totonu o le molimau tusia a Marie, lea sa faitauina i totonu o le faamasinoga, o le taimi na fono ai La’auli ma Samuelu (Sam) Sua, Marie Tusi, Sivai Kepi ma Fepuleai, i le ofisa a La’auli i Tuana’imato ia Setema 2023.

I lana faamatalaga tusia, sa ta’ua ai e Marie, le fesiligia o ia e La’auli pe sa ia va’ai i le fa’alavelave na tupu lea na maliu ai Tu’u’au Maletino, ia Aperila 21, 2021 ma sa tali Marie, e leai.  Ma sa ta’ua e Marie le fautuaina o ia e La’auli, afai ae o’o lenei mataupu i le faamasinoga, e tatau ia te ia (Marie) ona tau le mea sa’o.

Ina ua su’esu’eina o ia e le loia a le malo, sa tali foi Marie i lea lava tali e tasi, na talosagaina o ia e La’auli, ina ia faamatala le mea moni i totonu o le faamasinoga.

O lea sa ta’ua ai loa e Marchant e faapea, e na’o le pau lava le tulaga na faia e La’auli, o le u’una’ia o Marie, e faamatala le mea tonu i totonu o le faamasinoga.  Ae e leai se fa’amaonia na taupulepule ia La’auli, e suia le mafaufau a Marie.

Ma sa fa’aalia foi e Marchant i luma o le faamasinoga, o Fepuleai ma Lise, na fa’ato’a aofia i la’ua i lenei mataupu, ae ua leva ona faia moliaga.

Sa faapea foi ona finau ia le loia a Sam ma Sivai, o Kathryn Dalziel, e le’i tu’uina atu e Marie ni molimau maumaututu, i totonu o le faamasinoga, e faapea na taupulepule Sam ma Sivai, ina ia pepelo Marie mo la’ua, i totonu o le faamasinoga.

O le finau mai a le loia a Li’o Faataumalama Auava, ia Maposua Tanya Toailoa, o Li’o sa avea ma Satini i le ofisa a leoleo i le taimi na a’ami atu ai o ia e La’auli i lona ofisa.  Ma o le fa’amatalaga a Li’o, na mafua ona alu i le ofisa a La’auli, ona ua samania mai o ia e se Minisita o le Kapeneta.

Ma sa talosagaina o ia e La’auli, ina ia su’esu’eina tu’ua’iga ua faia e faasaga ia Sam, e tusa ai ma le fa’alavelave na tupu ia Aperila 2021.

Ma sa iai sona talitonuga, e moni le samania, ina ua va’aia le auai atu o le Minisita o Leoleo, ia Faualo Harry Schuster, le Minisita o Leoleo ia Fepuleai Faimata ma le Komesina o Leoleo, i le ofisa a La’auli.

Sa ta’ua foi e Maposua, e le’i aveina e Li’o ia le faamatalaga a Marie, ae o seisi leoleo.

Ae peitai, i le finau mai o le Loia a le malo, ia Leinafo Taimalelagi Strickland, ua vavevave tele le talosaga a loia mo le itu tete’e, ae le gata i lea, e iai ni isi molimau, e tau i le molimau a Marie, e mafai ona lagolagoina le faamatalaga.

Sa ta’ua foi e Leinafo le le’i lu’itauina e le itu tete’e nisi o fa’amaoniga sa tu’uina mai e Marie, e mafai ona fa’amaonia ai moliaga o tauplepulega, e pei o le taimi lea na ofoina atu ai e Fepulea’i se taui, pe afai e faia e Marie le mea o lo’o mana’o ai Fepuleai.

O nisi tulaga, e aofia ai se telefoni feavea’i, o se galuega sa ofoina atu ia Marie, e galue ai i le ofisa a le malo po o se galuega fa’avaitaimi.

Na finau Leinafo, sa le’i lu’i e loia a le itu tete’e ia tulaga.  

Ma o talosaga faapenei, e masani ona faia pe a mae’a se faamasinoga, ae le faia i le taimi o lo’o fa’amasinoga.

Na fesiligia ai loa e le tamaitai Faamasinno ia Talasa ia loia e to’atolu, pe sa iai se taimi, i totonu o faamasinoga maualuga ma faamasinoga faaleitumalo, na faapea ona faia ai se talosaga, e fa’aleaogaina ni moliaga.

E ui ina sa ioe Muriel Lui ma Maposua, e masani lava ona faia ia ituaiga talosaga, pe a mae’a ia faamasinoga.  Ae peitai, sa saunoa Muriel, o la latou talosaga, e faavae i luga o molimau a Marie, ona o ia le molimau autu sa fa’alagolago iai leoleo e fa’amaonia ai moliaga o taupulepulega.

Ae ona e leai se fa’amaoniga po o se vaega o le molimau a Marie i lea tulaga, o le mafua’aga lea ua fa’aulu ai le latou talosaga ina ia fa’aleaogaina ai moliaga o taupulepulega, ae e fa’aauau pea fa’amasinoga i isi moliaga.

O le aso ananafi sa toe fa’aauauina ai le iloiloga o lenei mataupu.