TALA I VAIFANUA
Pago Pago - AMERIKA SAMOA
AUAI SUI O LE ‘FINAFINAU’ I SE SAUNIGA MO LE PUIPUIGA O LE SIOSIOMAGA
O le vaiaso ua tuanai sa fa’ataunu’uina ai se sauniga faapitoa i le setete o Kalefonia, i Amerika, na fa’aautuina o le ‘Mama o le Lalolagi’, le tamaitai talavou o Sierra M. Fata ma le susuga ia Dr. Failautusi Avegalio, e avea ma sui o Amerika Samoa.
O lenei polokalama, o se tu’ufa’atasiga lea o manatu, aganu’u, faamanuiaga faaleagaga ma taitai mai i motu ua ta’ua o le ‘Turtle Island’ (Elem Pomo), ma le Pasefika atoa. Sa aofia i le polokalama ia se sauniga lotu na ta’ita’iina e tagata o Elem Pomo, o se ava o feiloaiga, o ni saunoaga mai i taitai, fanau talavou, saienitisi ma taitai o motu ‘ese’ese.
O i latou na mafai ona auai atu i lea polokalama taua, na aofia ai ia Jon Larson, Tonu Shane, Kahu Dennis Kauahi, Galumalemana Kahu Kalani Souza, Kumu Ramsey Taum, ma Dr. Failautusi Avegalio mai i Hawai’i ma Samoa.
ALOA’IA TAMA MA TINA MATUTUA O LE ATUNU’U
O le vaiaso ua tuanai, i se polokalama taua, na aloa’ia ai tama ma tina matutua a Amerika Samoa, e pei ona fa’ataunu’uina i tausaga taitasi. O lea aso, sa faapea ona aloaia ai tuatua ma auaunaga a tama ma tina matutua, e le gata i totonu o aiga ae faapea o nu’u ma le atunu’u atoa.
O le manulauti o le aso, sa faapea ona faamamafaina ai malosiaga ma foa’i a tama ma tina matutua, e aofia ai le avea o latou tofa ma le fa’autaga loloto ma fa’avae o le manuia o le atunu’u.
E pei ona sa saunoa le afioga i le Kovana Pulaali’i N. Pula, e manuia o tatou aiga, nu’u ma le atunu’u pe a o tatou saili la latou taitaiga. O la latou taulaga, taitaiga ma la latou tu’uto maumaututu, ua faapea ona fa’amautuina ai la tatou sosaiete.
O le susuga i le Faafeagaiga a le Ekalesia Faapotopotoga a Keriso i Samoa, Naumati, ia Rev. Aituimalae Fa’avae sa fofogaina se feau fa’aleagaga aua le aso faapitoa mo tama ma tina matutua.
E le gata i lea, sa faapea foi ona tufatufaina ni fa’ailoga faapitoaa se tolu, na aofia ai le fa’ailoga i le tina ua atoa le 100 tausaga o lona soifua, le faletua ia Pouiva Reid. O le tina ia Poialii Fiasili Haleck sa na ia mauaina le fa’ailoga mo auaunaga i totonu o le atunu’u. Faapea ma le fa’ailoga mo le tama pito sili ona matua, i totonu o le polokalama faigaluega mo tama ma tina matutua (SCSEP), le susuga ia Palauli Alapopo.
ALOA’IA E AMATA IA HENRY SAAGA MA LE FAITAU AFE O TOA I LE FAAMANATUINA O LE ‘D-DAY’ MA LE TAUA O LE ‘MIDWAY’
Aloa’ia e le afioga i le sui Faipule a Amerika Samoa i Uasigitone, ia Uifa’atali Aumua Amata, ia le taulaga a se tasi o Toa a Samoa, le susuga ia Henry Sa’aga lea sa auai i le osofa’iga a vaega’au a Amerika i Normandy, faapea ai ma fitafit ana maliliu i le Taua Lona Lua o le Lalolagi (D-Day i Europa 1944 & Taua o le Midway i le Pasefika i le 1942).
O le aso Faraile Iuni 6 o lo’o ta’ua o le ‘D-Day’ lea na taunu’u ai fitafita a vaega’au a Amerika i matafaga o Normandy, i sa latou osofsa’iga, e ui ina maliliu ai le to’atele o fitafita. Ae o Iuni 4-7, o lo’o fa’amanatuina ai le taua ua fa’aigoaina o le ‘Battle of Midway’, o se taua maoa’e, e le gata i luga o le ‘ele’ele ae fa’apea i le ‘ea, lea na liua ai le taua o le Pasefika, i le amataga o le Taua Lona Lua o le Lalolagi.
Sa saunoa Amata, o nei aso taua i tala faasolopito ua faapea ona aloa’ia ai le faitau afe o Toa sa tu’uina atu o latou ola, ina ia suia ai le lalolagi ma fa’a aga’i ai i luma taumafaiga mo le saolotoga mo le lumanai o le lalolagi, lea o lo’o fa’aauau pea ona puipuia e a tatou Vetereni ma Fitafita i totonu o vaega’au.
Na saunoa foi Amata e uiga i se fitafita Samoa na soifua mai i le afioaga o Utulei, le susuga ia Henry Saaga. O se tasi o fitafita sa i le osofaiga i Normandy, ma maliu ai. Ma ua mau ai nei lona suafa i luga o se ma’a faamanatu i Falani.