Ads by Google Ads by Google

TALA O LE VAIFANUA


[ata: foa'i]

Pago Pago - AMERIKA SAMOA

FAIAOGA O LE TAUSAGA A AMERIKA SAMOA – SUI TAUVA I TAUVAGA FAAVAOMALO

Sa maua e le afioga i le sui Faipule o Amerika Samoa, i Uasigitone, le afioga Uifa’atali Amata, ia se avanoa e fa’afeiloai ai le Faiaoga o le Tausaga 2025 a Amerika Samoa, ia Mikaela Saelua ma nai ona matua, le susuga i le Faipule ia Fiu Saelua ma le faletua ia Catherine, i lana asiasiga i Uasigitone aua le tauvaga fa’avaomalo mo le Faiaoga o le Tausaga.

Sa malaga atu Mikaela ma ni tusi e lata i le 70, sa tusia e fanau aoga o le teritori, i le va o le 14 ma le 18 tausaga, mo le afioga Uiafaatali Amata.

Na fa’aalia e UIfa’atali Amata, le agaga fiafia i le asiasi atu o Mikaela ma nai ona matua, i lona ofisa, aemaise ai o tusi na momoli aloa’ia atu, mai i fanau aoga.  O ia tusi sa ta’itasi ona fa’asoa atu ai fanau aoga a le teritori, i nisi o mataupu taua.

Sa faaleoina e le afioga Uifaatali Amata ia le agaga fa’amalo i alo ma fanau o le aoga maualuga a Leone, faapea matua, o faiaoga, ma tama ma teine tuai o le aoga, aua lo latou nofo tapenapena atu mo le faamanatuina o le 60 tausaga a le aoga.  Atoa ai ma lona lagolagoina o aoga, faiaoga ma fanau aoga a le teritori.

I totonu o tusi mai fanau aoga, sa faapea ona fa’asoa atu ai e fanau a’oga ia lo latou agaga fa’afetai i le afioga i le sui a le teritori, i Uasigitone faapea ai ma ni a latou fa’amanuiaga.

E le gata i lea, sa o latou fa’asoa atu o latou faamoemoega ma sini autu, ma le agaga naunau e fia fesoasoani i le lumanai o a’oga a Amerika Samoa, e aofia ai mana’oga ma nisi o faafitauli, o lo’o feagai ma a’oga, e pei o lapisi, o le malu puipuia o a’oga, o le mana’omia o nisi pasi a’oga lelei, o le mana’omia o le fa’aleleia o auala ma moli faasino ala, o faafitauli e pei o tapa’a, ‘ava malolosi, o fusuaga ma sauaga, o ‘vapes’ i totonu o aoga, ma le tele o nisi faafitauli.

SAUNI ATU LE ATUNU’U MO FAATAUGA O LE LOTU A TAMAITI

Na va’aia le pa’u teisi o tau o taumafa i le masina, i totonu o Amerika Samoa – na aofia ai nisi o taumafa masani – a’o sauni atu le teritori mo le Aso Sa Pa’epa’e a le fanau – e pei o aisikulimi, spare ribs ma le moa.

E iva taumafa ma’oti ua mafua ai lenei pa’u, e aofia ai fuamoa lea ua pa’u i le $3.88 mai i le $5.13, o le moa lea ua $19.31 i le pusa 10pauna, o le Araisa, lea ua $4.99 i le 5 pauna, o saimini, ua .59¢ i le pepa saimini, o spare ribs pua’a, ua $1.87 i le p auna, o sosisi ua $2.15 i le pauna, o i’a ua $4.96 i le pauna, o aisikulimi 2 lita, ua $9.54 ma le pata, ua $4.96.

Ae ua iai nisi o taumafa ua si’i o latou tau, e pei o si’usi’u pipi, ua $2.38, o falaoa, ua $3.59, o fa’i ua $1.58, o pisupo ua $5.72, o apa tuna ua $2.41 ma le pepa suka, ua $3.71.

O lo’o tumau pea tau o taumafa, e pei o Mayonnaise, Susu, Apa inu, Talo, ma vai taumafa.

RIPOTI LATA MAI I LE FA’AMA’I O LE FIVA PONAIVI I TOTONU O LE PASEFIKA

I se ripoti lata mai, ua fa’amaumauina ai le silia ma le 14,000 gasegase i Samoa na a’afia i le fa’ama’i o le Fiva Ponaivi, talu mai Ianuari, ae to’afitu i latou ua maliliu mai ai.

O lenei ripoti mai ia Setema 29, o lo’o aofia ai ma le vaiaso o Setema 22-28.

Sa ta’ua e le Minisita o le Soifua Maloloina, i lena piliota, na pa’u ai le fuainumera o gasegase (26%) pe a fa’atusatusa atu i le vaiaso na muamua atu, lea na fa’amaumauina ai le fuainumera o tagata mama’i e 378, mai i falema’i uma i Upolu ma Savaii.

E 74% o gasegase na ripotia mai i le motu o Upolu.

I Amerika Samoa, sa ta’ua e le Ofisa o le Soifua Maloloina, e to’a 212 gasegase sa fa’amaumauina, na a’afia i lea lava gasegase.  Ae e leai se tasi na maliu mai ai.  Ma o lea ripoti sa aofia ai ma le aso Gafua, Setema 29.

Ma na ripotia e le ofisa o le soifua maloloina, o le to’atele ua toe fa’afo’iina lo latou malosi.

O lo’o fa’aauau pea ona maua mai ripoti i isi motu o le Pasefika, i nisi o tagata o lo’o a’afia i lenei faama’i.  I se ripoti a le ‘UN Relief Web’, o lo’o fa’ailoa mai ai i Kiribati, le to’a 487 ua fa’amaonia, ua a’afia i le Fiva o Ponaivi, ia Setema 23 ma leisi to’a 1416, o lo’o masalomia, faapea ai ma se to’atasi, ua maliu ai.

I Tuvalu, i se ripoti na fa’amutaina ia Setema 28, e to’a 690 tagata o le atunu’u na masalomia o lo’o a’afia i le gasegase, e to’a 213 gasegase na fa’amaonia.

O se tala fiafia mai i le Failautusi o le Soifua Maloloina a le atu Kuki, le susuga ia Bob Williams, lea ua ta’ua i sona talitonuga, e na’o le tasi lava se gasegase, i le lua vaiaso ua mavae atu.  O lo’o iai so latou talitonuga, o le a mafai ona tineia lenei faama’i i Rarotonga, ona o polokalama mo le faamamaina o le atunu’u, o lo’o faataunu’uina nei.