Ads by Google Ads by Google

TALA I VAIFANUA


[ata: foa'i]

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

TETE FA’ATAUGA MA LE TUAI TO’AI TAUNUU O VA’A OLOA 

 

I le tolu ai o vaiaso soso’o e maua ai Stimulus a tagata lauteleo le atunuu, ua iloga ai ona siitia le tele o fa’atauga ma ua amata ai fo’i ona sioti ma oloa i faleoloa, aua o loo fa’aletonu le to’ai taunuu mai o va’a oloa, sa fa’atulaga e oo atu i lenei vaitau, ua mae’a la’u esea latou uta i le tatou Uafutele i Fagatogo.

 

Ua fa’ailoa mai e le au fai’oa o le atunuu, ua manaia fa’atauga i le vaitau lenei e pei lava ona nofo sauni i ai i latou, peita’i o le va’a tele na tuu e to’ai taunuu mai ma uta o oloa eseese ma sapalai sa fuafua mo le aso o Tina, lea ua le to’ai taunuu mai.

 

Ua le sau sa’o lea va’a, ae ua le afea Amerika Samoa ma ua latou fesuia’i latou uta o pusa oloa ma oka sa tatau ona oo mai i lenei vaitau. Ua le fa’ailoa maia se mafuaga tatau, ona o lea la ua ese le kamupani va’a ua fa’ao’oa maia le latou uta toe tasi lelei le masina ua fa’atuai ai ona oo mai nei oka sa tatau ona vave oo mai mo le Aso o Tina.

 

O se tasi o Kamupani o lo’o aafia tele i lea fa’aletonu o le Tatou Nusipepa fo’i, lea sa sau le latou Pusa Oloa tele o lola pepa tetele e fa’aaoga mo lomiga, ae ua fa’aletonu ma ua atoa lelei lava le masina i le vaiaso nei, o fa’atali. O le a fa’ato’a to’ai taunuu le isi va’a oloa ma le uta lea i le aso Gafua a sau nei. Peita’i o le uta lea sa tatau ona oo mai i le lua vaiaso ua te’a. O le tupu soo o lea fa’aletonu, ua le mafai ona fai i ai se fa’asea poo se fa’asalaga fa’aletulafono e le ‘au fai’oa, aua a manatu loa fo’i Kamupani va’a e le tautuaina le atunuu, o le a fa’apea lava ona faia.

 

Ua fa’ailoa mai e tusa ma le $25miliona le aofai o siaki Stimulus na tufaina i le ulua’i aso o le tufatufaga o Stimulus i le atunuu. Ua faailoa mai e le Faleoloa Tele o le Neil’s Home Care, “O le aso Faraile sa i ai le suiga ma le siitaga o fa’atauga i le matou fo’i faleoloa, peita’i o le aso Toona’i, sa matua maualuga ai lava fa’atauga, masalo ona o lea ua mae’a mautu i teugatupe le oa ua maua a nai aiga ma ua latou filifili toto’a foi i fa’atauga e fia faia.”

 

Ua fa’ailoa mai e le Cost-U-Less, “I le taimi nei ua mautinoa lelei le ituaiga o oloa ua alumia, ma ua fa’avave lava fo’i ona toe tuu atu oka nei ia fa’ao’o mai a’o le’i mae’a le tele o fa’atauga a aiga pe a umia loa latou siaki Stimulus.”

 

Ina ua fesiligia poo a oloa nei ua iloga le alumia ae fa’ailoa mai, “O Sipika tetele, o oloa eletoronisi e fa’aaoga i umukuka ma potu malolo o aiga, e aofia ai televise, ma masini e fa’aaoga mo le tapenaga o mea tausami, o la’au pese, ipads, mea fa’alogo.o ofe fagota ma manoa, maunu ma mea fa’apena, o meafale o potu malolo, moega ma nofoa fa’amalu, o mea ia sa iloga ona alumia mo le aso o Tina. Ma ua le gata la ina alumia le tele, ae ua leva fo’i ona tapena i latou mo fa’atauga eseese fa’apenei, e oo lava i matou oka mo le Kerisimasi, ua mae’a ona faia, ia mautinoa e oo mai.”

 

FA’AUIA E UIFA’ATALI MANA’OGA O AMERIKA SAMOA I LE FALEPA’EPA’E

 

Ua fa’ailoa le fiafia o le tamaitai Faipule a Amerika Samoa i le konekeresi, Uifa’atali Aumua Amata ina ua mae’a faia le latou fonotaga ma sui iloga o le faigamalo i le Fale Pa’epa’e ma ua mae’a fa’ailoa atu fo’i e ia nisi o matapu ogaoga lava o lo’o mana’omia ona fa’aleleia i Amerika Samoa.

 

Na muamua lava i nei mea uma, le fa’ailoa atu o le mana’oga, “E tatau lava ona fausia se falema’i fou mo le Teritori, o le falema’i o tutula’i nei ua silia ma le 60 tausaga talu ona fa’atulaia. O lo a fa’ailoa mai fo’i la le fiafia o le tamaitai Faipule ina ua mae’a lea fonotaga taua ma ua ia fa’aleoina nisi o mataupu ua leva na tatau ona fa’auia sa’o i fautua sinia a le Peresetene, ia fa’ao’o atu ia Biden lea tulaga.

 

Ua le na’o ia sa oo atu mo lea fonotaga taua ae ua o’o fa’atasi atu ma le Sui Fa’atonu o le Teritori o Puerto Rico le tamaitai o Gretchen Sierra - Zorita, ina ia fono ma Alicia Molt-West o le fautua lea a Peresetene Biden.

 

Ua fa’ailoa atu e Uifaatali i le fautua a le Peresetene, “I le taimi nei ua taofia uma le vasega o fanau sa tatau ona malaga i fafo e a’o’oga ai ma fa’aauau sailiga o fa’ailoga maualuluga i Iunivesite ma Kolisi i so’o se setete ua agava’a ai, ua le toe feoa’i mai tagata e asiasi i o latou aiga i taimi fiafia ma taimi e fa’amavae ai ma latou pelega, ua taofia uma nei mea sa masani ona fa’afiafiaina ai agaga o tagata o atumotu, o latou agaifanua ua oia, aua ua taofia femalaga’iga ona o le fa’ama’i Covid-19.

 

Ua amata fo’i ona fa’atalanoa e le tamaitai Faipule i le laumua, le toe aiaiga o le Section 30A. o le lafoga fa’agafua a le Kamupani I’a a le Star Kist Samoa, ma ua fa’apea fo’i ona fa’ailoa atu e ia lana pili ua aiaia ai le Sitiseni o tagatanuu o Amerika Samoa, o lana pili lea e HR1941. O le mataupu lea o lo’o ua fa’amauina i le fa’amasinoga i le taimi nei.

 

Ua ia fa’ailoa mai, o lo ua tuu atu nei mataupu ina amata ona alauta atu fa’apenei, ae o le taimi lava e fa’aulu ai le pili lea ma talanoaina nei mataupu, ae ua mae’a muamua ona alauta.

 

AMATA SAILIA LE PULE SILI O LE ASTCA

 

I le taimi nei, ua amata sailia ai e le Komiti Fa’afoe se  tasi ua sili ona agava’a e tula’i e pulea le ASTCA, poo le Faletelefoni ma Feso’ota’iga tau Initeneti a le tatou Malo. O lea tofiga sa tula’i mai ai le tamaitai o Falavaoto Sualevai ma sa tofia le tumau ai le alii o Chuck Leota e le Komiti Fa’afoe na te tauavea lea tofi ae se’i filifili se tasi e le Komiti mo lea tofiga.

 

O lo ua tuu avanoa le Komiti Fa’afoe se’ia mae’a ona talosaga mai nisi ua latou lagona e agava’a mo lea tofiga ma e fa’amuta talosaga fa’aulu mai ma tusi apalai mo lea tofiga ia Me 28, 2021 ona faia loa lea o filifiliga a i latou mo se sui ua sili ona agava’a.

 

I le fa’asalalauga ua fa’alauiloa ai lea avanoa pule sili i le Uepesite a le ASTCA, ua fa’atulaga mai ai e le Komiti Fa’afoe agava’a o se sui o sailia e i latou mo lea tofiga pule sili. O lea sui e pa’u uma i ai le aotelega o le fa’afoega o itu uma o le Faletelefoni ma Feso’ota’iga Tau Initeneti a le Malo. O lona uiga o le aluga lelei uma o nei tautua ma le gafatia ona kiliva o le auaunaga i tagata uma ua mae’a fa’amoemoe e tautuaina e le ASTCA, e fa’alagolago uma ia te ia ma lana ta’ita’iga mautu.

 

E tatau na mautu ia te ia tomai fa’apitoa i ala eseese e mafai ai ona fa’aleleia atili le auaunaga a le ASTCA i le taimi nei ma aga’i atu i le lumana’i. O ala e mafai ai ona mautu le fa’atupega o tautua nei e ofoina atu i le lautele e le ASTCA, e ao ina matua silafia lelei e ia. Ia mautinoa e mafai ona feigaluega feso’ota’i o ia ma le Komiti Fa’afoe ae maise fo’i o lana aufaigaluega atoa, ina ia una’ia le tautua ma le auaunaga a le ASTCA i tagata uma o le atunuu fa’atasi ai ma pisinisi ma le Malo i ona matagaluega eseese.

 

O agava’a fa’aleaoaoga e tatau ona mautu i le sui ua talosaga mai e aofia ai: Ia umia se Bachelors i aoaoga fa’apisinisi o’o le Suetusi & Tausitusi; 10 tausaga o lo’o avea ma se tasi na faigaluega i tulaga taiulu i se isi matagaluega; Ia lelei lona tomai i tulaga o feso’ota’iga fa’apisinisi ma le sailiga o le tamaoaiga tausi o se pisinisi poo se galuega sa i ai; Ia mafai ona mautu tausaga sa faigaluega ai o ia i se pisinisi poo le galuega tau Feso’ota’iga i matagaluega poo pisinisi sa galue ai.

 

KOMISI O AIA TATAU A LE MALO TELE – MOOMIA FA’ATUINAKOMITI FAUTUA I AMERIKA SAMOA:

 

Ua fa’ailoa mai e le Komisi o Aia Tatau o le Lautele ale Malo Tele, ua agai atu i latou ina ia fa’atuina i Amerika Samoa nei se latou Komisi Faufautua iinei ma isi fo’i teritori uma o le Iunaite Setete o Amerika.

 

O lea komisi e latou te va’ava’aia toto’a aia tatau a le mamalu lautele o tagatanuu o soifua i le atunuu ma o i latou foi e mafai ona latou fa’auia mai uma tulafono tau aia tatau a tagata lautele i totonu fo’i o le atunuu pe afai e le o i ai ni tulafono a le tatou teritori ua aiaia lelei.

 

E tusa ai ma le fa’aaliga o lo’o ua mae’a fa’amau ma fa’asalalau i le latou Uepesite a le Komisi lea o Aia Tatau a tagata lautele, ua fa’ailoa ai, o le auaunaga lea e ao ina latou va’aia toto’a lape o le tulafono tau aia tagata lautele e le tatau ai ona fa’aituau ni fa’aiuga e faia i le aia e palota ai, fa’ailoga lanu, fa’ailoga lotu ma fa’atuatuaga, fa’aleituaiga ma fa’aituau ona o a’afiaga tumau o le tino ma le mafaufau.

 

Ua i ai la le fa’aaliga ua fa’asalalau fa’alauaitele e le Komisi o Aia Tatau a Tagata Lautele a le malo tele, ua fa’ailoa mai ai e tatau ona lafolafo taofi atu e fa’atula’ia se Komisi Faufautua i Amerika Samoa nei.

 

Ua fa’aopoopo atu i ai ina ia totofi atu pe fa’atu atu ni sui e ono tautuaina lea Ofisa Faufautua o Aia Tatau a lea Komisi i Amerika Samoa. Ua le gata la ia Amerika Samoa ae ua aofia ai fo’i ma isi teritori uma e pei o Virgin Islands, Puerto Rico, Northern Mariannas ma Guam.

 

Ua faatulaga mai Iuni 30, 2021 e oo atu i ai uma mae’a fa’aulu atu lau sui tofia, o nisi e tapunia lea avanoa e le’i ulu mai lona suafa, e matuinoa e le taulia i le iloiloga tamau o sui totino o le Komiti Fautua lea e sailia mo Amerika Samoa.

 

O lo ua maua lou avanoa e fa’aofi atu ai sau sui fa’apea ma sou lagona i lea mataupu pe afai e te emeli sa’o lava ia Dr David Mussatt, le ali’i supavaisa o le Regional Programs  i lana emeli dmussatt@usccr.gov

 

Afai e fia fa’aulu sou taofi ma sau sui e fia faatula’i e te fa’aulutalaina US Territory Advisoray Committee Nomination, peita’i afai o oe lea e te mana’o e  fa’aofi atu oe mo lea tofiga e ese le emeli lea e tatau ona e fa’aofia atu ai lou taofi https://www.surveymonkey.com/r/S7WCLL6.