Ads by Google Ads by Google

TALA I VAIFANUA


[ata: foa'i]

Pago Pago - AMERIKA SAMOA

MAI LE AFIAFI  APERILA 22 - ATOA LE 24 TAGATA MALILIU I AAFIAGA O LE COVID-19

O le fa’amaumauga I le faaiuga o le vaiaso ua tuanai,  a le Matagaluega o le Soifua Maloloina, ua mautu mai ai le to’a 24 o e ua maliliu ona o a’afiaga o le Covid-19 e fa’aopoopo atu i le tele o isi latou gasegase tumau. 

O le Aso Lua, Aperila 19, 2022 na maliu ai se alii talavou e 14 tausaga le matua, lea na mafai ona faamaonia lelei, o ona a’afiaga mai le Covid-19 ua mafua ai ona maliu.

O le tama sa mua’i pe se vaega o lona tino ona o le stroke e afua i lona fatu, peita’i e le’i faia ni ona tui puipuia, peita’i na taofia atu o ia i ona auga o le limonia (pneumonia).

I le fonotaga fo’i a le Kovana ma le Komiti Fa’afoe o le Covid-19 fa’apea ma lana Kapeneta, sa fa’amulimuli ai le avanoa e fofogaina mai ai e le Fa’atonu o le Matagaluega o le Soifua Maloloina le aofai o e ua a’afia talu mai le amataga ia Fepuari 21, 2022 ua oo atu i le 5724 i latou.

O le aofai o i latou ua toe malolosi mai ina ua mae’a togafitiga, ua 5,253 i latou. O lona uiga o le aofai o e o lo ua feoai ma le verusi o le Coronavirus e 471 i latou ma ua iloga fo’i, ua fa’aauau pea lava ona fa’aitiitia lea faitauga o tagata o totoe ma le verusi.

Ua tulai fo’i le Taitaifono o le Komiti Faafoe Talauega Eleasalo ma ia faafetaia le vasega o Fa’atonu uma o matagaluega ta’itasi o le Malo, ona o le latou galulue fa’atasi mai mo le fa’amoemoe ia soloia lava le sofa’i mai o le atunuu e le faama’i pipisi o le Covid-19.

Ua mautu mai le faitauga o i latou ua mae’a faia tui puipuia e lua o le Covid-19 i le atunuu ua atoa nei le 83.9% o le faitau aofai o le atunuu ia i latou e tatau ona faia tui puipuia. O le atoaga o le 59 aso talu mai ona lutia le atunuu i lenei fa’ama’i, ae ua maua le fa’aiuga e fiafia ai, pe a taga’i atu i le aofai o e ua feoa’i ma le verusi ua fa’aauau pea ona fa’aititia.

“O se va’aiga lelei pe afai e tagai toto’a i fa’amaumauga o e ua a’afia ma i latou ua mafai ona toe malolosi mai. O le aoga lea o le tatou galulue a’ia’i i le fa’amoemoe ia tatou taofiofi mai le so’ona pesia o le mamalu lautele i le covid-19. Faafetai o lo’o tatou galulue ma fa’amoemoe lava i le alofa o le Atua e tali mai. Ua le fesiligia le tali mai o le Atua i le augani atu a le tatou atunuu, aua ua amia le soifua o nisi e to’agaogao, ae o le to’atele ua toe malolosi mai.”

Sa saunoa fo’i le ta’ita’ifono e fa’amafanafana i le pa’ia o aiga, o e ua maliliu ona o a’afiaga o le Covd-19.

“Ia fa’amaise lava le agaga o le Atua i le pa’ia o aiga ma e pele ia i latou ua motusia le mafutaga ona o a’afiaga o le Covid-19.”

“Afai fo’i ae tatou matau atu i le fa’asolo aga’i i lalo o le faitauga o i latou o feoa’i pea ma le verusi o le Covid-19, ua tatou iloa patino ai, o lo’o manatu mai le Atua i le tatou taumafaiga o lo’o faia nei. Ia fa’aauau pea ona tatou faia nei galuega ma le punoua’i, ae taula le fa’amoemoe i le faatasi mai o le Atua ia i tatou ma le fa’amoemoe maualuga o tatou taumafai e ausia i lenei vaitau o le fitaituga ai o le atunuu i le Covid-19.”

“Aua lava ne’i tatou fa’atagaina le Covid-19 e sofa’ia o tatou fa’amoemoe e fa’atautaia o tatou tiute tau’ave ia mautinoa le fa’aauau ona fa’aititia i latou ua a’afia i le verusi o le Covid-19, ma e ausia e i tatou le tulaga toe mama, ma le gafatia ona taotu ola fo’i ma lea fa’ama’i ona o le mafutaga mai o le Atua ia i tatou a’o tatou faia pea o tatou sao lelei ma aga’i atu i le lumana’i ma le saogalemu.”

O loo fa’aauau pea lava ona faia tuiga i nofoaga ua fa’atulaga masani ma ua fa’apea fo’i ona faia ai suega i falema’i fa’aleitumalo e tolu, Amouli Tafuna ma Leone.

FAAMANATUINA LE ATOAGA O LE 114 TAUSAGA - VAEGA AU FA’AAGAAGA A LE MALO TELE:

O Aperila 22, 2022 ua atoa i ai le 114 tausaga talu mai ona fa’atula’ia le auaunaga a le Vaega Au Fa’aagaaga a le U.S. Army a le Matagaluega o le Puipuiga o le Saogalemu o le Iunaite Setete o Amerika.

Ua mafai fo’i ona fa’auia mai ai ma le fa’amanuiaga mai le tatou Faipule i le Konekeresi a le malo tele, Uifa’atali Aumua Amata e tusa o lea fa’amauga o le tautua i totonu fo’i o le tatou nei Teritori.

“Ou te auai fa’atasi ai ma isi uma ta’ita’i o le Malo o Amerika ma ona tagatanuu uma, ina ia fa’amanuia atu le atoaga o le 114 tausaga talu ona fa’atulaia le tautua matavela a le Vaega Au Fa’aagaaga a le U.S. Army, o le Matagaluega o le Puipuiga o le Saogalemu o le Iunaite Setete o Amerika. O le vaega au fa’aagaaga lenei, o lo’o fa’amautuina i le tautua a tagatanuu loto tetele ma le tautua fa’amaoni i tiute uma, i latou fo’i ua nofo saunia e fa’ao’o le tautua i so’o se mea ua vala’auina ai. Pe afai ae mae’a ona fa’atino le galuega fesoasoani, ona toe taliu lea i nuu ma aiga.”

“O le tautua lea ua fa’atinoina i na’o ni upu lava e tolu, “GO FOR BBROKE!” poo le “FAI IA MAE’A!” pe a fa’aliliuina a’ia’i le fa’aupuga. O le auaunaga lea sa matua fa’ataunuu a’ia’i i le taimi ua mae’a ai le taua lona lua o le lalolagi.WWll. O le agaga tonu lava lea o lo’o tautua ma fa’ataunuu ai le tautua a le vasega o tatou fitafita o ofo atu e tautua i le Vaega Au Fa’aagaaga i le tatou atunuu. Ua iloga le maualuga o le faitauga o tatou alo o Amerika Samoa lea e matua maualuga lava le aofai o fitafita e ofo atu e tautua i le vaega au i so’o se setete ma teritori o le Iunaite Setete o Amerika.

“O lo ua fa’atuina fo’i le nofoaga autu o le US Army Reserve i le tatou teritori, o se tasi lea o fa’amauga o le tautua fa’atino e tatou fanau i vaega au tiute ma vaega au fa’aagaaga. Fa’atasi ai ma le malaga fa’apitoa atu o le asiasiga a le ali’i Sui Peresetene o le Malo o Amerika Mike Pence ina ia oo atu i le vaitau tonu na fa’ailoga ai le 109 tausaga o le US Army Reserve  fa’atasi ai ma le  fa’amauina o le Falema’i mo le togafitiga ma talavai a tatou Veterenii le atunuu, lea ua avea ma tamau e taualoa ai le auaunaga a le Faipule i le Konekeresi Faleomavaega Eni Hunkin.”

“O nai toe minute lava o lea asiasiga sa saunoa fa’apitoa ai VP Mike Pence i le USArmy Reserve ma fa’afetai atu i sui totino uma mo le latou tautua mo le puipuiga o le malo tele, ona tagatanuu, mea totino uma lava ma le aotelega o le Iunaite Setete atoa.”

“O le tautua fo’i o fa’atino nei a le Vaega Au Faaagaaga, ua oo ina maliliu ai nisi, ma o se tuatua lea ua faia ma ua tuuina atu ai ma le soifua. O le ala lea e mafai ai ona tatou fa’aaoga tatau se taimi ina ia tatou avatu le fa’amalo ma le faafetai tele i le tautua a le Vaega Au Fa’aagaaga  a le US Army, ua iloga fo’i la outou puipuigamalu o le Iunaite Setete o Amerika i ona tagatanuu faatasi ai ma meatotino uma i lo tatou talafatai.” O se fe’au fa’amalosi ma le agaga fa’afetai lea ua fa’ailoa mai e le tatou Faipule i le Konekeresi.

FA’AMANATU LE ASO FA’ATAUA O LE LALOLAGI - “UTUVAI I LO TATOU ATUNUU”

Ona ua lutia le atunuu i le Covid-19 i lenei tausaga o lea ua fautuaina ai le mamalu o tatou tagatanuu ina ia fa’ataua mai a tatou galuega e toe fa’aleleia ai sosia eseese ua aofia i le tatou Siomaga i aiga ta’itasi.

O se tima’i mai lea a le tatou Kovana sili, Lemanu P.S. Mauga, ina ia fa’autagia lava le tausia lelei o le tatou soifua maloloina, ia fa’amama fo’i lo tatou Siomaga, i tafa maota ma laoa o le atunuu, ia fa’amatagofie atili fo’i o tatou afio’aga, aua o se va’aiga lautele lea i lo tatou olaga i lo tatou atunuu.

E le gata i lea ae ua fautuaina fo’i ina ia taumafai i tatou e tapuia lelei o tatou tu ma agaifanua le tatou aganuu fo’i ma le Gagana ina ia mafai ona tumati’e le fia maimoaina pea o tatou laufanua, le tatou olaga Fa’asamoa e le to’atele o i latou o e maimoa mai fafo i ala ata fa’asalalau ua ua sootaga ma i tatou i nei vaitau, ua fa’aititia lava femalaga’iga.

Ia tinou le atunuu ina ia sailiili e ala i tusitusiga ma una’iga matagofie o lo ua mae’a fa’alauiloa mai ina ia tatou galulue fa’atasi ma isi atunuu uma o le lalolag e fa’atumau, faaleleia atili ma fa’amatagofieina le tatou Lalolagi mo i tatou uma lava o lo’o faimanava.

Ua una’ia malosi mai fo’i i tatou uma o e o alaala tumau i Amerika Samoa i lenei vaitau, ia tapena, fa’ataua fa’aleleia atili le tatou Si’omaga, o le tatou matafaioi tausia lea e afua i le li’o o lou aiga, lou afio’aga, lou itumalo ma lou malo i lona atoaga.

“Ia mautinoa o so’o sau gaoioiga lava e fai e a’afia ai le suavai manino, laina o le suavai lafoa’i, le ea ma le laueleele, o lo ua e fa’atama’ia lava fo’i le saogalemu lautele o le soifua o lo’o tatou o ola ai i lo taotu siomaga ma le tatou atunuu atoa.

O le aso fa’apitoa e taualoa ai le Lalolagi atoa, e amata ia te oe ma a’u, i lo taotu siomaga la’ititi i lou aiga, ae aotelega i le tatou itulagi o tatou o nonofo ai ma isi itulaga uma ua soofa’atasi i le tatou paneta.”

E aofia i lo tatou lalolagi, Le Laueleele, le moana sausau ma le ea o manavaina fa’atasi ai ma le Vateatea. Ia tatou fa’ataua lo tatou itulagi ua mautinoa e utuvai lo tatou malo i o tatou lava tagata o nonofo atoa i lo tatou atunuu, ina ia tausisia se lalolagi matagofie ma le mama ina ia soifua laulelei o tatou tagata i le taimi nei ma fa’asolo atu i tupulaga faia’e i le lumana’i.

O le aso o le a alofaiva ai le ASEPA mo le latou Polokalama Fa’apitoa ua mae’a fa’atulaga mo le fanau a’oga maualuluga i le atunuu, e feso’ota’i i ala ua faaaogaina i lenei vaitau, e fetufa’i ai  i manatu ma ala eseese e fa’aleleia ma fa’atumau ai pea le lelei o le sio’aga mo tagata uma.

O le fanau a’oga uma o le a manana’o ina ia maua lea sootaga ua mafai ona fa’atautaia le polokalama i le vaiaso atoa, ma ua talanoaina ai a’afiaga o le eleele, ea ma le sami poo puna o vai.

Ua fa’ailoa mai e le ASEPA ua to’atele le fanau a’oga maualuluga ua fia auai, ae le’i umi ona tatala atu le polokalama e lesitala mai nisi e fia auai ai.

ASO GAFUA UA FA’ATULAGA AI LE VAEGA #6 O SIAKI LAFOGA TUFATUFAINA ATU:

Ua fa’aauau pea lava ona manatu mai le Malo i e na faila lafoga ia Fepuari 03 &04, 2022 lea ua oo i ai le fa’asologa e taua’aoina atu i ona vaega maoti e tolu e pei ona masani ai.

Ua fa’ailoa mai o e auina sa’o i a latou teugatupe ua na’o le 27 i latou, o le vaega e fa’aulu atu i le Pusa Meli i Fagatogo ua toatele ai lava e 337 i latou ma le vasega e piki mai le Fa’amalama a le Disbursing Office i le EOB Utulei e na’o le 67 i latou i le aso, Aso Gafua Aperila 25, 2022.

O le aofai o le tupe na fa’aalu e le Malo i le totogia ai o nei lafoga uma e $1.4miliona, e $1.1miliona e fa’aalu i lafoga a le fanau tausi ae 426,773 lafoga totogi a tagata faigaluega taito’atasi ma ulugalii o faila fa’atasi.

Afai o oe sa faila lau lafoga i nei aso o le tausaga, ae ua le maua mai le ala sa e mana’o ai, e tatau ona fa’afesoota’i mai le Ofisa o Lafoga mo se fa’afesili poo i ai se mea o fa’aletonu ai le failaga o lau lafoga.

Fa’amolemole aua e te taumafai e oo ane i le Ofisa o Lafoga ae vala’au mai i le telefoni. Afai fo’i e te malaga atu e talia lau siaki ia mautinoa e fa’aaogaina pea tatou pupuni fofoga ma tutu faavava mai le tasi.