Ads by Google Ads by Google

Tali le Pule CFIDD i tu’uaiga fa’aaoga le tatau o tupe a le feterale


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

Na faamanino e le tamaitai o loo faauluulu i ai le Faalapotopotoga o loo latou faatino auaunaga ma tautua mo aiga o i latou e i ai manaoga faapitoa o le tino (Center for Families of Individuals with Developmental Disabilities - CFIDD)  e le sa’o tu’uaiga e faapea o loo faaaoga faasolitulafono e le Faalapotopotoga tupe mai polokalame a le Feterale.

 

O le vaiaso nei na feiloa’i atu ai le Samoa News i le Faletua ia Nellie Faumuina, o ia lea o le Faatonu o le Polokalame o Fanau ma Tina ma’itaga (WIC) a le Matagaluega o Tautua ma Auaunaga Lautele (DHSS), ae o ia fo’i e faauluulu i ai le Faalapotopotoga o le CFIDD.

 

Na matua teena e Faumuina tu’uaiga i le fa’aaoga lea e le CFIDD o tupe e aunoa ma le faatinoina o tautua mo aiga o i latou e i ai manaoga faapitoa. 

 

Na faamanino e Faumuina e faapea, ua silia ma le 20 tausaga talu ona fai paaga le CFIDD ma le Komisi e Fuafuaina Polokalame Fesoasoani mo i latou e i ai manaoga faapitoa (DDPC). Talu mai nei tausaga e tele, sa fa’amaoni lava le CFIDD e faatino ana matafaioi e ala i le ofoina atu lea o polokalame e fesoasoani ai i aiga o i latou e i ai manaoga faapitoa o le tino ma le mafaufau.

 

Na amata mai le CFIDD i le to’a 10 tagata faigaluega, ae talu ai le tau leai o ni polokalame e maua ai ai tupe e fesoasoani ai i le tautua a le Faalapotopotoga, o le mafua’aga lea ua ala ai ona faaitiitia le aufaigaluega i le to’a 3 i le taimi nei.

 

Talu mai le tausaga e 2019, e le i toe maua lava e le CFIDD ni alaga tupe fesoasoani e faatino ai a latou auaunaga. 

 

O auaunaga sa masani ona faatino e le CFIDD e aofia ai le faatinoina o aoaoga mo aiga o i latou e aafia i manaoga faapitoa, faia aoaoga mo faiaoga o Aoga Faataitai i auala e tausi ma faa failele ai fanau aoga, faapea ai ma isi ituaiga tautua e pei o le faia o aoaoga e tete’e atu ai i le tagofia o le ‘ava malosi ae le i atoa le 21 tausaga le matutua, faapea ai ma isi lava ituaiga aoaoga e tete’e atu ai i le soona faaaoga le tatau e fanau aoga o auala o fesootaiga faaonapo nei (Facebook).

 

Na faamanino e Faumuina e faapea, o lenei tautua na afua mai i le taimi na ia tausia ai lona tuagane e i ai manaoga faapitoa o le tino ma le mafaufau. Sa ia tausia lona tuagane seia oo lava ina faamanava e le Atua ana galuega.

 

I le taimi atoa na ia faatino ai le galuega o le tausia lea o si ona tuagane, sa ia lagona ai le faigata o le galuega, ma ia manatu ai loa, na te fia faia lea ituaiga tautua mo aiga o i latou o loo i ai manaoga faapitoa o le tino ma le mafaufau.

 

E tusa ai o tu’uaiga mai ni isi o le Ofisa a le DHSS, ua tele tausaga e lei toe faatinoina e le CFIDD lenei tautua ae o lo o fa’aauau pea ona latou maua tupe mai polokalame eseese a le feterale. Ina ua fesiligia Faumuina e tusa ai o nei tuu’aiga, sa ia matua teena ai nei faamatalaga.

 

Na taua e Faumuina, o lo o faaauau pea ona faatino e le CFIDD auaunaga nei seia oo mai i le taimi nei. O le fale o le malo i Tafuna na avea ma nofoaga autu a le CFIDD mo le tele o tausaga, ae o le faaiuga o le tausaga na te’a nei e pei ona saunoa Faumuina, na fautuaina ai loa e le faigamalo ua mavae atu le tatau ona latou tuua o le fale o le malo sei toe faafou, ona ua i ai fuafuaga a le malo ua faamoemoe e faatino ai.

 

Talu mai le faaiuga o le tausaga na te’a nei, e le o toe i ai se Ofisa autu o le CFIDD e faatino ai ana galuega, ae o loo faaaoga le maota o Faumuinai Pago Pago e avea ma ofisa autu. O le nofoaga lava fo’i lea o loo faatino mai ai auaunaga uma o loo mafai ona latou ofoina atu mo le atunu’u.

 

Talu mai le tausaga e 2019, e le i toe maua lava e le CFIDD ni alaga tupe mai le DDPC e ui o loo faaauau pea ona latou ofoina atu tautua mo le atunu’u. 

 

E tusa ai o faamaumauga ma le DHSS na maua e le Samoa News, o loo taua ai vaega tupe na maua e le CFIDD i le 2020 ma le masina o Ianuari o le tausaga nei 2021. Sa i ai fo’i isi alaga tupe na maua e le CFIDD talu mai le 2017 ma le 2019.

 

Na taua atili e Faumuina e faapea, o le maualuga lava o le tupe fesoasoani na maua e le CFIDD mai le tele o tausaga o le $40,000.

 

O le molimau a Faumuina e le i o gatasi lea ma faamaumauga na tuuina mai i le DHSS. Na taua i nei faamaumauga le faaauau pea lea ona maua e le CFIDD o tupe mo le faatupeina o ana tautua talu mai le 2017 e oo mai i le masina o Ianuari o le tausaga na te’a nei.

 

I le aso 15 o Aokuso 2017, na maua ai e le CFIDD le alagatupe e $45,978 mai lo latou faatinoina. I le masina o Mati 4, 2019, e $40,000 le vaega tupe na maua e le CFIDD mo le faatinoina o ana polokalame. I le aso 4 o Ianuari 2021, e tusa ma le $149,000 le vaega tupe na maua e le CFIDD mai auaunaga eseese e 5 sa latou faatinoina. 

 

Na faateia Faumuina ina ua faailoa atu i ai tupe sa maua e le CFIDD i le masina o Ianuari na te’a nei. Sa ia faailoa i le Samoa News e faapea, na te le iloa poo fea na ave i ai nei alaga tupe. Pau le itu na te manatua, sa latou faatinoina auaunaga eseese ae leai se tupe na maua mai ai.

 

O loo taua foi i faamaumauga na aumai i le DHSS e faapea, o le masina o Setema o le 2019 na sainia ai se maliliega aufaatasi a le CFIDD ma le DDPC, o se vaega lea o le Matagaluega o le DHSS, ina ia mafai ai e le CFIDD ona latou ofo atu tautua eseese mo le DDPC.

 

Na fesiligia e le Samoa News ia Faumuina pe i ai se feteenaiga o le avea ai o ia ma tagata faigaluega a le DHSS, toe avea fo’i o ia ma pule o le CFIDD. Na tali Faumuina, e leai se faaletonu o lona faatinoina o nei auaunaga e 2 i le taimi nei. 

 

O galega uma lava a le CFIDD, faatoa faatino lava i le taimi e mae’a ai galuega a le malo, e aofia ai fo’i ma faaiuga o vaiaso. E oo lava foi i masina e fa’aaoga i le faatinoina o galuega a le CFIDD, latou te le faatinoina ni galuega i masini a le DHSS, ae faaaoga ana masini i lona fale.

 

O le avea ai o le CFIDD o se tasi o paaga masani a le DDPC, o se vaega lea o le DHSS, sa ia taua ai le leai o se faaletonu e ono taofia ai lea tulaga. Ua tele Faatonusili na galulue i le DHSS na latou silafia lenei faiga paaga, sa latou taliaina fo’i i lalo o le talitonuga, e le o i ai se feteenaiga i lalo o le tulafono.

 

O le maliliega na sainia i le va o le CFIDD  ma le DDPC, na malie ai le CFIDD latou te ofoina atu tautua ma auaunaga esese mo aiga o i lato e i ai manaoga faapitoa o le tino ma le mafaufau, ae malilie fo’i le DDPC latou te totogiina atu vaega tupe i le CFIDD mo lea auaunaga.