Ads by Google Ads by Google

Toatele matua e le lagolago i le auala fou ua faatino ai aoaoga fanau


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

Pago Pago - AMERIKA SAMOA

 

A o faagasolo ai aoaoga a fanau aoga i luga o auala tau fesootaiga faaonaponei atoa ai ma le fa’aaogaina o masini laptop, ua manino ai i le Matagaluega o Aoga a le malo le to’atele o nisi o matua e le lagolago i le auala o lo o faatino ai aoga a fanau.

 

O lea tulaga e pei ona saunoa le Faatonusili o le Matagaluega o Aoga i se iloiloga ma le Komiti o Aoga a le Maota o Sui i le vaiaso nei, ua avea lea ma se tasi o faafitauli i faiaoga.

 

O le susuga a Talauega Dr. Samasoni Asaeli, na valaau e le Komiti a le maota o sui e molimau i le tulaga ua i ai aoaoga a fanau i luga o fesootaiga faaonaponei, atoa ai ma le faafitauli i le le tofu o fanau aoga ma laptop e faatino ai aoaoga.

 

Saunoa Talauega e faapea, ua savalia nei le 5 vaiaso talu ona faatino aoaoga a fanau i luga o auala tau fesootaiga faaonaponei, ma o lo o tuuina atu ripoti a faaoga ma pule aoga i vaiaso taitasi i lona Ofisa, e faailoa atu ai le tulaga o loo i ai aoaoga a fanau.

 

E ui e le o tofu masini uma fanau aoga, ae ua i ai le faamoemoe o le masina fou e taunu’u mai ai isi masini laptop e 14,000 ma tufatufa atu loa i aoga mo le faaaogaina e fanau aoga. 

 

O le tuai o feuiaiga a le Ofisa o Oloa a le malo faapea ai ma le faaletonu o fesootaiga ma Kamupani o lo o latou sapalaiina mai nei masini, o nisi ia o auala ua mafua ai ona tuai le taunu’u mai o masini.

 

Talu mai le ulua’i taimi na faamaonia ai le maua o le faama’i o le KOVITI-19 i Amerika Samoa i le 2 tausaga talu ai, o le taimi lea na amata ai loa ona tapena le Ofisa o Aoga mo le faataotoina lea o lana polokalame i auala e faatino ai aoaoga mo fanau aoga, pe afai ae tula’i mai se mataupu ogaoga.

 

O le auala sa tapena ai fuafuaga a le Ofisa o Aoga i le auala e faatino ai aoaoga mo fanau aoga, na fuafua lea i le taimi ao gata ai le faama’i i totonu o Fale Talimalo, poo nofoaga sa faanofoesea ai pasese e malaga mai i totonu o le atunu’u.

 

“O le taimi nei, ua taape i le atunuu le faama’i, ma ua tatau fo’i ona sui le auala e vaavaaiai le Ofisa o Aoga e faatino ai aoga a fanau aoga i le taimi nei ma le lumana’i,” o le saunoaga lea a le susuga Talauega.

 

E ui i le auala fou lea ua faatino ai aoaoga mo fanau aoga i luga o masini ma fesootaiga faaonaponei, ae o le mea moni lava e pei ona saunoa Talauega, e tele fo’i lu’itau o lo o alia’e mai ai.

 

O ni isi o ia faafitauli e aofia ai le le auai o fanau i le taimi e faatino ai aoga i luga o fesootaiga faaonaponei, o le le lagolago o matua i aoga a fanau, atoa ai ma le masalomia o le fa’aaoga le tatau ona masini ma mea faigaluega na tu’u atu i fanau e faatino ai a latou aoaoga.

 

Saunoa Talauega e faapea, o le tele o aso e le auai le to’atele o fanau i aoaoga o lo o faia i luga o le fesootaiga faaonaponei, ma o se tasi lea o auala ua faigata ai i le faiaoga ona faatino aoaoga mo fanau. 

 

Ae i ai fo’i nisi o matua e le manana’o e aoai fanau i taimi o vasega i luga o masini faaonaponei, ae mana’o e fai muamua feau a le aoga.

 

“E le o ni tafaoga o lo o pisi ai fanau i taeao ta’itasi, o lo o faatino a latou aoaoga, ae i ai nisi o matua e faaali uiga le migao i le taimi o vasega a fanau, i le valavalaau mai lea i fanau e o atu muamua e fai feau faatoa fai ai lea o meaaoga,” o le saunoaga lea a le Faatonusili.

 

Saunoa atili le afioga i le alii Faatonusili e faapea, “Ua leva ona tapena mai lenei polokalame ina ia mautinoa e le taofia le aoaoina o fanau ona o le faama’i, peita’i ua tele fo’i lu’itau ua fetaia’i ma le Ofisa o Aoga. O nisi o matua ua fesiligia poo afea e toe a’e ai aoga ona e leai nisi e vaaia a latou fanau ae o e faigaluega.”

 

O nisi o fanau aoga e pei ona saunoa Talauega, e naunau atu e toe fia fo’i i le aoga nai lo le aoga mai i le fale. Na taua e fanau aoga nei i a latou faiaoga, e faigofie ai ona malamalama i mataupu o le aoga pe a faafesaga’i ma le faiaoga i totonu o le potu aoga, nai lo le aoga mai i luga o le laptop i le fale ma vaavaai i foliga o le faiaoga.

 

O se tasi o faafitauli na fesiligia e afioga i Faipule, o le tau faasoasoa lea o masini e fai ai meaaoga a fanau aoga i le fale.

 

Saunoa le Faipule mai Aua, afioga Faimealelei Anthony Fu’e Allen e faapea, e o o lava i le aoga tulaga muamua a lona afioaga i Aua e le o tofu fanau aoga ma masini laptop e fai ai a latou aoga. Sa ia fesiligia le mafua’aga o lea faafitauli, ae na saunnoa le Faatonusili, o le faafitauli e mafua mai i le le lava o le sapalai o masini sa i ai ae tapunia loa le malo ona o le faama’i.

 

“Ae a taunu’u le sapalai fou o masini e silia i le 14,000 lea ua faamoemoe e taunuu mai i le masina fou, ona mafai ai loa lea ona tali le manaoga e pei ona tula’i mai i le aoga i Aua, atoa ai ma isi aoga o lo o feagai ma faafitauli faapenei,” o le saunoaga lea a Talauega e faamanino ai lea tulaga.

 

Na fesiligia e le afioga i le alii Faipule mai itumalo o Tuala-uta ia Larry Sanitoa le tulaga sa’o o le toe a’e ai o aoga a le malo. Sa ia taua le to’atele o faiaoga ma pule aoga ua fesiligia o ia, pe moni ripoti e faatatau i se fuafuaga a le Task Force ina ia toe a’e aoga i se tiami o le masina nei.

 

Saunoa Talauega, e le o i ai se fuafuaga e toe tatala atoatoa aoga i se taimi lata mai. O le fautuaga na tuuina atu i le Task Force ina ia fesiligia le polokalame faataoto mo aoga, pau fanau aoga o loo manatu e ave i ai le avanoa ina ia toe fo’i atu i faleaoga, o fanau o le Vasega 12, o i latou ia ua sauni e faauu ma e i ai fo’i faagaioiga e moomia ona faamae’a i totonu o potu aoga ao lei oo atu i le taimi o le faauuga.

 

Afai ae taunuu lea fuafuaga ma toe tatala le avanoa i le Vasega Faau’u e toe fo’i atu ai i potu aoga, o le a i ai se fuafuaga mo aoga toatele e pei o Tafuna, ina ia aooga le isi afa i le aso Gafua, ae o atu le isi afa o le vasega faauu i le aso Lua, ona faasolosolo ai lava lea faapea seia mae’a le vaiaso aoga.

 

“O le agaga atoa o le Matagaluega, e le gata ia maua le avanoa mo fanau aoga e toe mafuta ai ma faiaoga ma faaauau nisi o mataupu e moomia ona faamae’a, a ia malu puipuia fo’i fanau ma faiaoga mai le aafia i le faama’i,” o le saunaoga lea a Talauega.

 

Saunoa Sanitoa e faapea, pau le popolega o lo o i ai, ina ne’i avea le toe fo’i atu o fanau nei i le aoga ma auala e pipisi ai le faama’i ma aafia ai se vaega to’atele o faiaoga, ona le iloa loa lea poo ai o le a aoaoina fanau.

 

Ua i ai le faamoemoe e toe tatala atoa uma lava aoga i Manu’a i se taimi o le vaiaso nei poo le vaiaso fou fo’i e pei ona saunoa Talauega.

 

Sa ia faamanino i luma o le Komiti e faapea, talu ai e le o i ai se faama’i i Manu’a, ua manatu ai le Matagaluega e sili pe a toe amata aoga i Manu’a, lea na tapunia ina ua i ai le atunuu atoa i lalo o le poloaiga mai le Kovana e tapunia ai le malo talu mai Fepuari 21, 2022, ina ua maitauina le pipisi o le faama’i i tua i le atunu’u

 

Na faafetaia e le afioga i le alii Faipule ia Vailiuama Steve Leasiolagi le Matagaluega o aoga atoa ai ma le faigamalo mo le tufatufaina o coupon poo food vouchers e ta’i $200 i le tamaitiiti aoga i nai nvaiaso ua mavae atu, lea ua mafai ai ona maua lea fesoasoani mo nai fanau aoga ma aiga taitasi.

 

Na faamanino e Talauega e faapea, o le polokalame lea ua tufatufa atu ai e le Ofisa o Aoga taumafa mai le Polokalame o le School Lunch mo aiga o lo o faanofoesea ona o le faama’i, na faatinoina ina ua tuuina mai se faatanaga mai le Ofisa o Faatoaga a le malo tele (USDA) e talia aloaia ai se talosaga sa tuuina at i ai, mo le faaaogaina o mea’ai nei sa fuafuaina mo fanau aoga.

 

E npei ona silafia, o taumafa a le fanau aoga na aumai mo le tausaga atoa, ae talu ai le pipisi o le faama’i, ua taofia ai loa aoga ma le mafai ai ona faaaoga mea’ai a fanau.