Ads by Google Ads by Google

Toe fa’afo’i le ali’i mai Tonga ina ua le usita’i i poloaiga Fa’amasinoga


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

O le ali’i mai Tonga lea na ta’usala e le Fa’amasinoga Maualuga i le tausaga e 2010 i le umia fa’asolitulafono o vaega o fualaau fa’asaina o le mariuana ma le aisa, ua fa’atonu e le Fa’amasinoga i le vaiaso na te’a nei na te tuua loa le atunu’u ae toe fo’i atu i lona atunu’u, ina ua fa’amaonia lona le usitaia o tuutuuga o lana nofovaavaaia e 15 tausaga.

 

Na tula’i i luma o le Fa’amasinoga le susuga a Paea Fokieti mo lana iloiloga faapitoa, i lona le usitaia lea o tuutuuga o lana nofovaavaaia. O le ali’i loia fautua lagolago ia Rob McNeill na tula’i mo le ua molia, ae o le tama’ita’i loia sili lagolago ia Laura Garvey na tula’i mo le a le malo.

 

O se talosaga mai le Ofisa Faanofovaavaaia na tuuina atu i le Fa’amasinoga, na mafua ai ona fa’atulaga le iloiloga a le ua molia, ona o tu’uaiga i lona le usitaia lea o tuutuuga o lana nofovaavaaia.

 

E tusa ai o faamaumauga a le fa’amasinoga, e 60 masina na poloaina le ua molia e taofia ai i le toese i Tafuna, o se tasi lea o tuutuuga o lana nofovaavaaia e 15 tausaga. Ae ina ua mae’a ona tuli e le ua molia masina e 34 i le toese, sa ia talosaga ai loa i le Fa’amasinoga mo se avanoa e vave ai ona tatala o ia i tua e saili sana galuega e galue tumau ma totogi ai lana salatupe e $2,000 ma tausi ai lona aiga.

 

I le masina o Me 2014, na talia ai loa e le fa’amasinoga le talosaga a le ua molia.

 

Na maua e le ua molia le galuega tumau i se tasi o Fale Falaoa, ma amata ai loa ona totogi lana salatupe. Peitai o le fa’afitauli na mafua ai ona toe loka o ia i le toese i Tafuna, ina ua le talia e le Ofisa o Femalagaaiga le talosaga e fa’afou ai ona pepa nofomau i le atunu’u.

 

E tusa ai o fa’amaumauga na tuuina atu i le fa’amasinoga, e fa’alua ona talosaga le ua molia i le Komiti Faafoe a le Ofisa o Femalagaaiga mo le fa’afouina o lona pepa nofomau, peita’i na teena lava.

 

O le mafua’aga lena na le mafai ai loa e le ua molia ona totogi fa’auma lana salatupe, e lei toe asiasi fo’i o ia i le Ofisa Faanofovaavaaia, ma ua le toe faigaluega fo’i, ona ua faia le faaiuga a le Ofisa o Femalagaaiga e taofia ai o ia i le toese ina ua mae’a le aoga o lona pepa nofomau.

 

I le iloiloga a le ua molia sa faia i le vaiaso na te’a nei, na talosaga ai lana loia i le fa’amasinoga mo se avanoa e toe tatala mai ai o ia i tua, ina ia mafai ai ona toe fa’afou lona pepa nofomau ma mafai ai ona toe faigaluega.

 

Na taua e McNeill i le fa’amasinoga e fa’apea, sa usitaia lava e le ua molia poloaiga a le fa’amasinoga ina ua tatala o ia i tua ma faigaluega, peita’i, o se fa’aletonu i le va o ia ma lana sponsor na mafua ai loa ona tula’i mai lenei fa’afitauli.

 

O le sponsor a le ua molia, o lona lava to’alua, ae o lo o nofo le fafine i Alaska i le taimi nei. Na taua e McNeill i le fa’amasinoga e fa’apea, na tuua e le to’alua a le ua molia Amerika Samoa i le tausaga e 2014, o le tausaga lava fo’i lea na amata ai ona faigaluega le ua molia. E oo mai lava i le taimi nei e le i toe oo mai lava o ia i le atunu’u.

 

Na faailoa e le ua molia i le fa’amasinoga e fa’apea, sa ia usitaia lava tuutuuga uma o lana nofovaavaaia ina ua fa’atoa tatala o ia i tua i le 2014.

 

Na faailoa atili e le ua molia i lana fa’atoesega e fa’apea, ua mae’a ona fesoota’i ma se tasi o ali’i latou te lolotu fa’atasi, ma ua ia malie na te sponsor ina o ia. O le ali’i lava fo’i lea e pei ona taua e le ua molia i le fa’amasinoga, o le a maua ai lana galuega e toe galue ai ma fa’aauau loa le totogiina o lana salatupe.

 

Na faailoa e le fa’amasinoga ia McNeill e fa’apea, e le mafai e le fa’amasinoga ona fa’ataga se tagata ua ova aso e nofo ai pea i le atunu’u. Saunoa atili le fa’amasinoga e fa’apea, afai ua le ausia e le ua molia tuutuuga o tulafono tau Femalagaaiga, na pau le vaega a le Fa’amasinoga e fai o le aloaia lea o le faaiuga ua faia e le Ofisa o Femalagaaiga.

 

Na faamanino e le fa’amasinoga i le ua molia e fa’apea, afai e tuai ona faagaioi ona pepa malaga mo le toe fo’i atu i lona atunu’u, o le a fa’aauau ai pea lava ona nofo i totonu o le toese seia oo lava i le faaiuga o le 15 tausaga o lana nofovaavaaia.

 

Ae afai fo’i e tumau ai pea ona nofo i totonu o le toese mo le umi e 15 tausaga, e le avea lea ma itu e toe suia ai le faaiuga ua tuuina atu, o lona tuua lea o le teritori ae toe fo’i atu i lona atunu’u na malaga mai ai mo le umi e 15 tausaga o lana faasalaga faanofovaavaaia.

 

O le ua molia, o se tasi lea e to’atolu i ai ali’i na pu’e fa’apagota e Leoleo i Faga’alu, ina ua ripotia lo latou taumafai e tulei ma fa’atau atu se vaega tele o le aisa i isi tagata. Na osofa’i e Leoleo totonu o le ta’avale a le ua molia ma maua ai se vaega tele o le pauta o le aisa i totonu o se ato fa’afafa sa i le nofoa pito i tua o le ta’avale.

 

I totonu o le ato faafafa sa maua i ai vaega e tele o le pauta o le aisa, sa i ai se ato tupe o lo o i ai se tinoitupe e $590 atoa ai ma pepa faamaonia o lo o i ai le ata o le ua molia atoa ai ma lana laisene ave ta’avale.