Ads by Google Ads by Google

Toe faafo’i i Samoa pe a mae’a ona tuli lona faasalaga


[ata: SN]
ausage@samoanews.com

Pago Pago, AMERIKA SAMOA

 

Ua faatonu e le Faamasinoga Maualuga le ali’i o Alapati Tauga e toe fo’i i Samoa ma aumau ai mo le umi e 5 tausaga o lana faasalaga faanofovaavaaia, pe a mae’a ona tuli lona faasalaga faa falepuipui e 20 masina i le Toese i Tafuna.

 

O lea poloaiga na tuuina mai lea e le afioga i le Faamasino Sili lagolago ia Fiti Sunia i le vaiaso na te’a nei, i le taimi na lau ai le faasalaga o le susuga a Tauga, lea na ulufale mai i Amerika Samoa i se pemita e 30 aso le umi i le 2019, ma nofo faasolitulafono ai lava i le teritori e aunoa ma ni pepa nofomau seia oo i le taimi na pu’e faapagota ai o ia e Leoleo i le tausaga na te’a nei.

 

Na ulua’i tu’uaia e le malo le susuga a Tauga i le moliaga o le umia faasolitulafono o vaega o le pauta faasaina o le aisa; faapea ai ma le moliaga o le umia faasolitulafono o le pauta o le aisa ma  le fa’amoemoe e tulei ma fa’atau atu i isi tagata, o ni solitulafono mamafa e mafai ona faasala ai se tasi i le Toese mai le 5 e oo atu i le 10 tausaga, poo le faasala i le salatupe e mafai ona oo atu i le $20,000, poo le faasala foi i faasalaga uma ia e lua.

 

Ae i lalo o se maliliega na sainia e le ua molia ma le malo, lea fo’i na talia e le Fa’amasinoga Maualuga i le masina o Aperila o le tausaga nei, na suia ai loa le tali ioe a le ua molia i le moliaga feololo o le umia faasolitulafono o vaega o le pauta faasaina o le aisa, o le vaega D lea o solitulafono mamafa, lea e mafai ona faasala ai se tasi i le Toese mo le umi e le silia i le 5 tausaga, pe faasala foi i le salatupee le silia i le $5,000, poo le faasala foi i faasalaga uma ia e lua.

 

O le masina o Me na te’a atu nei na faatulaga e lau ai le faasalaga a le ua molia, peita’i na toe tolopo mai i le masina o Iuni na te’a nei, ina ua talia e le Faamasinoga talosaga a Loia mo se avanoa e faaauau ai le iloiloga, ae se’i galulue e faamautu pepa malaga e toe fo’i atu ai le ua molia i Samoa.

 

Na taua e le itu a le malo i le Fa’amasinoga tulaga faigata o loo feagai ma i latou, ona e le talia e le malo o Samoa le toe faafo’i atu o ni a latou tagata nu’u ua leva ona aumau i le teritori e aunoa ma ni pepa malaga. O le faafitauli o le susuga a Tauga, ua le mafai ona maua lona Tusi Folau.

 

Na valaau le mataupu ia Iuni na te’a nei ma le faamoemoe e lau ai le faaiuga a le Faamasinoga, peita’i na toe tolopo mai i le vaiaso na te’a nei mo le faamautuina o pepa malaga a le ua molia.

 

I le vaiaso na te’a nei, na faailoa ai e le itu a le malo, ua mae’a ona tuuina atu le tupe i le Ofisa o le Konesula o Samoa mo le faamautuina o le Tusi Folau e toe fo’i atu ai le ua molia i lona aiga i Samoa.

 

Na faatoese le ua molia e tusa ai o lana solitulafono ma ia taua ai lona salamo mai le mea sese sa ia faia. Na tutu faatasi Loia e talosaga i le Fa’amasinoga mo se poloaiga e toe faafoi ai le ua molia i Samoa mo le umi o lana nofovaavaaia.

 

Na faailoa e le Faamasinoga i le alii ua molia e faapea, na tuuina atu e le malo o Amerika Samoa le avanoa e malaga mai ai e asiasi ma tafao i ona laufanua, ae o le mea ua tula’i mai, ua ia le amanaia lea avanoa ina ua ia soli tulafono a le malo. 

 

Na faaalia manino e le Faamasinoga i le alii ua molia, e le nofo lelei i le Faamasinoga gaioiga sa ia faia. E le gata i lona le usitaia o tulafono tau Femalagaaiga, ae ua ia soli foi tulafono a le malo. Ua atagia mai ai lona le manatu mamafa i Tulafono a le malo o Amerika Samoa.

 

E 5 tausaga e nofosala ai i leToese i Tafuna na manatu le faamasinoga e faasala ai le ua molia, peita’i o le a faamalumalu lona tuliina o lea faasalaga, ae laa nofovaavaaia o ia mo le 5 tausaga i lalo o tuutuuga e ao ona usita’i i ai.

 

O nisi o ia tuutuuga e aofia ai lona tuli o masina e 20 i le Toese, e aofia ai ma masina e 13 lea ua mae’a ona ia tuliina i le taimi nei. A mae’a ona tuli lana faasalaga faa falepuipui, ona ia tuua lea o le teritori ae toe fo’i atu i Samoa ma nofo mau ai mo le umi o loo totoe o lana nofovaavaaia e 5 tausaga. 

 

E $2,000 lana salatupe, ae ua poloa’i e le Fa’amasinoga le loia a le malo e faatonu sui o le Ofisa o Femalagaaiga, e saili se isi le sponsor a le ua molia mo le totogiina o le sala. E talitonu le Fa’amasinoga, o loo i ai lava i totonu o le Ofisa o Femalagaaiga se tasi na te iloa le nofoaga e maua i ai le sponsor.

 

Ua poloaina malosi e le Faamasinoga le ua molia, e aua nei toe taumafai e ulufale mai i le atunu’u i totonu o le 5 tausaga o lana nofovaavaaia, ne’i mamafa atu se isi faasalaga la te feta’iai i le lumana’i.

 

E pei ona taua e le malo i le latou tagi tusitusia e fa’apea, o le afiafi o le aso 25 o Aperila, 2020, na taofi  ai e Leoleo se taavale pikiapu i se vaega o Iliili ona o le le usitaia e le ave ta’avale o ni isi tulafono i luga o le alatele. Na taua e le malo e fa’apea, e le gata na alu saoasaoa le ta’avale mai maila faatulagaina, ae na pe fo’i le moli o lo o pipii i tua o le laisene.

 

Na taofi e Leoleo le pikiapu ma iloa ai, e to’atasi le alii o loo i luma, o ia lea o le ave ta’avale, ma le isi ali’i e to’atasi o lo o ti’eti’e i tua o le keli o le ta’avale. 

 

Na talanoa Leoleo i le ave ta’avale ma faailoa i ai le mafua’aga ua taofia ai lana ta’avale, na vaaia e Leoleo le alii o loo i tua o le keli o le pikiapu o loo inu sana fagupia ua mae’a ona tatala. O lea ali’i na mulimuli ane iloa lona igoa, o ia o Alapati Tauga.

 

Na savali atu le isi Leoleo ma faailoa atu ia Tauga, e le tusa ma le tulafono tau taavale afi lana gaioiga o lo o faia, o lona umia lea o se fagupia ua tatala i luga o se ta’avale. A o talanoa atu le Leoleo ia Tauga, na vaaia e le Leoleo gaioiga a lea ali’i, e foliga mai e le popole i le faamatalaga o lo o tuuina atu ia te ia. 

 

Na savali le Leoleo ma talanoa i lona Ta’ita’i e faatatau ia Tauga ma lana fagupia o lo o inu i tua o le keli o le pikiapu, ma faatonu ai loa e le Taitai le ali’i Leoleo e faatonu ia Tauga ina ia sau i lalo ma le pikiapu. 

 

O le taimi na faatonuina ai Tauga e salu i lalo ma le ta’avale, na vaaia le taumafai o lea ali’i e aapa i tua o le taga pito i tua o lona ofuvae o lo o faia, e foliga mai o lo o taumafai e aveese se mea mai totonu o le taga o lona ofuvae o lo o fai. 

 

Na vave gaioiga a Leoleo ma latou taofia ai loa Tauga mai le fa’aauau ona aapa i tua i le taga o lona ofuvae o loo faia. Ina ua mae’a ona faailoa ia Tauga le mafua’aga ua taofia ai o ia, ona o le solitulafono o le umia o se fagupia ua matala i totonu o le ta’avale, na malie ai loa le ua molia e saili e Leoleo lona tino mo ni aupega poo fualaau faasaina.

 

Ina ua saili e Leoleo le taga pito i tua o le ofuvae a Tauga sa faia, na tau ai Leoleo i se mea malo o loo i ai. Na fesili Leoleo poo le a le mea malo o loo i totonu o le taga o lona ofu, ae na tali le ua molia, o lana telefoni. Ina ua aumai i fafo e Tauga lana telefoni, na pau faatasi mai ai ma se pepa iila o lo o i ai vaega o le pauta paepae.

 

Na piki e le ua molia le pepa iila na pau mai totonu o le taga o lona ofu o loo fai ma tu’u atu i le Leoleo. Na fesili le Leoleo ia Tauga poo le a lea pauta paepae o loo i totonu o le pepa iila, ae na ata le ua molia ma tali e fa’apea, “o le aisa”.

 

Na auina atu e Leoleo ia Tauga ma le alii ave ta’avale i le Ofisa o Leoleo i Tafuna mo suesuega atili. Sa taofia ai fo’i e Leoleo ma le ta’avale.

 

Ina ua mae’a ona faitau aia tatau a le ua molia, na ia faailoa ai loa i Leoleo ua malamaalma i ona aia tatau ma ua mana’o fo’i e faamatalaga le pepa iila o lo o i ai vaega o le pauta paepae sa maua ia te ia. 

 

Na taua e Tauga e fa’apea, ae nofonofo i tafatafa o le Faleoloa i totonu o le Iliili ma inu ai lana fagupia, na afe mai le ta’avale a lona tausoga ma ia ti’eti’e ai loa i tua sei fai sana faasavili. A o le i alu atu le ta’avale, sa i ai le taimi na ia tago ai ua tae le otaota i luma o lona fale ma le Faleoloa, ma savali loa ua tia’i i le lapisi.

 

Na faateia o ia ina ua alu atu e tia’i le lapisi ae tau ai i le pepa iila o lo o tumu i vaega o le pauta paepae. Sa tago ma tu’u i totonu o le taga o lona ofu o loo faia le pepa iila ma lona manatu, e fia iloa poo le a lea pauta paepae o lo o i ai.

 

Na faia se suega i vaega o le pauta paepae na maua i totonu o le pepa iila lea na pau mai i le taga o le ofuvae a Tauga sa faia, ma faamaonia ai, o vaega ia o le pauta faasaina o le aisa.